اگر شما مدتی است به سرگیجه مبتلا شده اید بهتر است ابتدا نگاهی به لیست داروهای خود بیندازید بعضی از داروها در دسته داروهای ایجاد کننده سرگیجه قرار دارند که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت .
سرگیجه مداوم مشکلی است که بسیاری از افراد با آن درگیر هستند . سرگیجه یک اصطلاح کلی است که افراد مختلف برای بیان حس های مختلفی از آن استفاده می کنند مثلا یکی از چرخش محیط به عنوان سرگیجه نام می برد و دیگری عدم تعادل و گیجی و منگی را سرگیجه می گوید. این ها همه با یکدیگر متفاوت هستند . علت سرگیجه عوامل مختلفی است و برای آگاهی از علت سرگیجه انجام تست سرگیجه ضروری است.
یکی از علت های ایجاد سرگیجه های مداوم مصرف برخی از دارو ها است .اگر شما تجربه سرگیجه مداوم را دارید بهتر است به لیست داروهای خود دقت کنید شاید عامل ایجاد کننده این نوع سرگیجه ها داروی مصرفی شما باشد.
داروهای ایجاد کننده سرگیجه
سرگیجه ناشی از مصرف دارو بسیار شایع است. داروهای ایجاد کننده سرگیجه انواعی از سرگیجه ها را ایجاد می کنند که ممکن است هر یک از این 4 حالت باشد:
- سرگیجه (احساس چرخش یا احساس حرکت کاذب)
- عدم تعادل (احساس لرزش یا عدم تعادل)
- پیش سنکوپ (احساس کاهش هوشیاری قریب الوقوع، که ممکن است منجر به سنکوپ واقعی شود)
- سبکی سر و گیجی منگی دائمی (احساس قطع ارتباط با محیط). این علائم می توانند با هم بروز کنند. هر یک از اینها ممکن است با علائم دیگری از جمله حالت تهوع یا منگی همراه باشد.
احساس سرگیجه یا سبکی سر از عوارض جانبی بسیاری از داروهای رایج و علت سرگیجه مداوم است و می تواند خطرناک باشد زیرا سرگیجه می تواند به افتادن و آسیب دایمی منجر شود. طبق گزارش مرکز ملی کنترل و پیشگیری از بیماری ها، افتادن به طور کلی یکی از مهمترین دلایل صدمات است که هر ساله میلیون ها نفر را به اورژانس می فرستد و باعث مرگ بیش از 25000 نفر می شود.
تحقیقات نشان می دهند که هرچه بیشتر دارو مصرف کنید، احتمال زمین خوردن شما بیشتر است. اما چه کاری می توانید انجام دهید؟ محققان دانشکده پزشکی شیکاگو گفته اند، افراد واکنش متفاوتی به داروهای مختلف نشان می دهند، بنابراین اگر دارویی باعث سرگیجه شما شود، ممکن است برای فرد دیگری اینگونه نباشد. یا ممکن است بتوانید دوز را کاهش دهید – البته فقط با تایید پزشک خود.
در اینجا برخی از داروهای رایج که می توانند علت سرگیجه مداوم باشند آورده شده است (همه آنها با نسخه تجویز می شوند، مگر اینکه ذکر شده باشد)، به علاوه اینکه در عوض چه مواردی را باید در نظر گرفت. اگر داروی خود را در اینجا مشاهده نمی کنید اما متوجه سرگیجه شده اید، اطلاعات دارویی که داروساز به شما داده است را بررسی کنید یا از پزشک خود بپرسید که آیا داروی شما می تواند دلیل احساس سرگیجه تان باشد.
مهم: اگر شما یا کسی دچار سرگیجه همراه با درد قفسه سینه، تپش قلب، تنگی نفس، ضعف پا یا بازو، تشنج یا غش شدید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
اسامی داروهای ایجاد کننده سرگیجه
سرگیجه یک عارضه جانبی بالقوه در تعدادی از داروها است ما می دانیم که داروهایی که سرگیجه می تواند از عوارض جانبی شان باشد شامل داروهای آرام بخش و مسکن ها، آنتی بیوتیک ها، کنترل فشار خون، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد تشنج هستند. درمان سرطان از طریق شیمی درمانی نیز می تواند عامل ایجاد سرگیجه باشد.
1-آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزیدی
آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزیدی مانند جنتامایسین ، استرپتومایسین جزو دسته داروهای اتوتوکسیک قرار می گیرند و می توانند با ایجاد سمیت برای گوش داخلی باعث ایجاد سرگیجه، کم شنوایی وزوز گوش شوند.
آمینوگلیکوزیدها یک نوع داروی آنتی‌بیوتیک با طیف گسترده از فعالیت بر علیه باکتری‌ها هستند و برای درمان عفونت‌های سنگین باکتریایی مانند عفونت‌های دستگاه ادراری، تنفسی، عفونت‌های پوست و سایر بخش‌های بدن استفاده می‌شوند.
سرگیجه یک عارضه جانبی نسبتاً شایع است که با مصرف آمینوگلیکوزیدها مرتبط است. دقت کنید که هر فرد ممکن است به طرز متفاوتی به داروها واکنش نشان دهد، بنابراین نباید به طور عمومی استنتاج کرد که همه افرادی که آمینوگلیکوزید مصرف می‌کنند با سرگیجه مواجه خواهند شد.
اگر شما یا کسی که با آن در ارتباط هستید، سرگیجه پس از مصرف آمینوگلیکوزیدها تجربه می‌کنید، اهمیت دارد که این موضوع را به پزشک خود گزارش دهید.
2-داروهای ضد سرطان
داروهای درمان سرطان مانند سیس پلاتین نیز جزو دسته داروهای ایجاد کننده سرگیجه هستند و ممکن است باعث سرگیجه یا عدم تعادل شوند.
داروهای ضد سرطان ممکن است در برخی افراد سرگیجه ایجاد کنند. سرگیجه یک علامت عمومی است که می‌تواند به تغییرات در تعادل و استحکام سیستم عصبی مرکزی و عصبی محیطی مرتبط باشد. برخی داروهای ضد سرطان می‌توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر روی سیستم عصبی تأثیر بگذارند و باعث سرگیجه مداوم شوند.
داروهای ضد سرطان مختلف واکنش‌های متفاوتی در بدن ایجاد می‌کنند و هر فرد ممکن است به طرز متفاوتی به آنها واکنش نشان دهد. برخی از داروهای ضد سرطان که می‌توانند سرگیجه ایجاد کنند عبارتند از:
1. داروهای شیمی درمانی: برخی از داروهای شیمی درمانی می‌توانند سرگیجه را به علت تأثیرات خود بر روی سیستم عصبی مرکزی و عصبی محیطی ایجاد کنند.
2. داروهای هدفمند: برخی از داروهای هدفمند که برای مهار و رشد سلول‌های سرطانی طراحی شده‌اند، ممکن است سرگیجه را ایجاد کنند.
3. داروهای ضدتومورال: برخی از داروهای ضدتومورال اثرات جانبی نظیر سرگیجه دارند.
اگر شما یا کسی که با آن در ارتباط هستید، با سرگیجه پس از مصرف داروهای ضد سرطان مواجه می‌شوید، مهم است که این موضوع را به پزشک معالج خود گزارش دهید. پزشک می‌تواند علت سرگیجه را تشخیص داده و در صورت لزوم تغییر در داروها یا روش‌های درمانی را اعمال کند. همچنین، پزشک ممکن است برخی اقداماتی مانند تنظیم دوز دارو یا تجویز داروهای تسکین دهنده سرگیجه را پیشنهاد دهد.
3-داروهای ضد افسردگی
یکی از انواع داروهای ایجاد کننده سرگیجه داروهای ضد افسردگی هستند.
افسردگی انواع متفاوتی دارد و متداول ترین انواع آن که شامل اختلالات افسردگی اساسی و مداوم، اختلال دو قطبی، افسردگی روان پریشی، افسردگی فصلی و افسردگی پس از زایمان است.
بر اساس گزارش موسسه ملی بهداشت روان، 16.2 میلیون بزرگسال آمریکایی حداقل برای یک دوره افسردگی تحت درمان قرار می گیرند . برای درمان افسردگی از داروهای مختلفی استفاده می شود که معروف ترین این داروهای به اصطلاح افسردگی و اضطراب شامل فلوکستین و ترازودون است که البته محدود به آن نیست.
ایجاد سرگیجه و گیجی و منگی جزو عوارض این داروها می باشد که در برخی افراد تنها در ابتدای درمان بروز پیدا کرده و پس از چند روز سرگیجه مداوم قطع می شود ولی در برخی افراد این سرگیجه ها دایمی وجود دارد .
اگر از چنین داروهای ضد افسردگی استفاده می کنید و دچار سرگیجه مداوم هستید ، بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را قطع نکنید و یا نسخه و نوع دارو را خودسرانه تغییر ندهید. اگر حمله های های سرگیجه جدی، حتی غیر قابل تحمل باشند، برای جلوگیری از سرگیجه پزشک روش های دیگر را برای شما توصیه خواهد کرد.
4-داروهای ضد تشنج
داروهای ضد تشنج نیز یکی دیگر از انواع داروهای ایجاد کننده سرگیجه هستند. این داروها برای اختلال دو قطبی، نوروپاتی دیابتی، صرع و فیبرومیالژیا تجویز می شوند. از این داروها می توان به داروهای Divalproex (Depakote) ، گاباپنتین (Neurontin) و پرگابالین (Lyrica) اشاره کرد.
این داروها می توانند سرگیجه مداوم ایجاد کنند و در بسیاری از موارد قطع این داروها امکان پذیر نیست به ویزه در مورد داروهای مصرف شده برای کنترل صرع زیرا ممکن است هیچ جایگزینی برای کنترل حملات صرع وجود نداشته باشد، و از نظر منطقی سرگیجه ضرر کمتری نسبت به صرع دارد.
اگر مبتلا به صرع هستید، بهتر است مداوم از داروهای خود استفاده کنید و درمورد اینکه آیا به بررسی سطح دارو، تنظیم دوز مصرفی یا داروی دیگری نیاز دارید از پزشک خود سوال کنید. با پزشک خود در مورد گزینه های دیگری که ممکن است ایمن تر باشند و نتیجه بهتری داشته باشند، صحبت کنید.
عدم امکان قطع یا تغییر داروها در مورد داروهای ضد تشنج صادق نمی باشد و داروهای ضد تشنج و نوروپاتی دیابتی و فیبرومیالژیا را می توان تغییر داد و داروی تجویز کرد که سرگیجه ایجاد نکند. برای مقابله با اثرات سرگیجه از طریق تغییر یا قطع دارو یا تنظیم دوزها، باید با پزشک خود مشورت کنید.
5-داروهای فشار خون
داروهای فشار خون پنجمین گروه از داروهای ایجاد کننده سرگیجه هستند که معمولا برای کنترل فشار خون بالا استفاده می شوند نیز می توانند عامل ایجاد سرگیجه مداوم باشند.
- همه داروهایی که برای درمان بیماری فشارخون بالا استفاده می شود، از جمله مهار کننده های ACE مانند لیزینوپریل (Zestril) ، بتا بلاکرها مانند پروپرانولول (Inderal) ، دیورتیک ها مانند فوروزماید (Lasix) و هیدروکلروتیازید و مسدود کننده های کانال کلسیم مانند نیفدیپین (پروکاردیا).
- مهار کننده های ACE که برای انبساط یا گشاد شدن رگ های خونی است از این گروه می توان به لیزینوپریل اشاره کرد.
- مسدود کننده های بتا برای کنترل فشار خون بالا همچنین برای آنژین قلب و کنترل ریتم قلب استفاده می شود مانند پروپرانولول .
- مسدود کننده های کانال کلسیم ، همچنین به عنوان آنتاگونیست کلسیم شناخته می شوند ، از جذب سلول های کلسیم در دیواره رگ های خونی و قلب جلوگیری می کنند معروف ترین این گروه نیفدیپین است.
این داروهای ایجاد کننده سرگیجه جزو داروهای ضروری و حیاتی هستند که نباید بلافاصله بعد از احساس سرگیجه به صورت خودسرانه قطع شوند. در صورتیکه شما تجربه سرگیجه مداوم بعد از مصرف این داروها را دارید با پزشک خود در این مورد مشورت کنید.
توصیه های زیر برای کنترل فشار خون مفید است
1. تغییر سبک زندگی: تغییر در سبک زندگی می‌تواند تأثیر قابل توجهی در کاهش فشار خون داشته باشد. این شامل انجام فعالیت‌های ورزشی منظم، کاهش وزن در صورت لزوم، مصرف متعادل و سالم غذا، محدود کردن مصرف نمک و الکل است.
2. رژیم غذایی سالم: مصرف مواد غذایی کم چرب و کم نمک، غنی از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، ماهی، مواد غذایی حاوی پتاسیم (مانند موز، هلو و نارگیل) و فیبر (مانند حبوبات) می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.
3. کنترل استرس: استرس می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود. برای کاهش استرس می‌توانید از تکنیک‌های تنفسی، مدیتیشن، یوگا و روش‌های مدیریت استرس دیگر استفاده کنید.
4. محدود کردن مصرف قهوه و نیکوتین: قهوه و سیگار می‌توانند فشار خون را افزایش دهند. تلاش کنید مصرف آنها را کاهش دهید یا بهتر است کاملاً از آنها خودداری کنید.
5. مداومت در مصرف داروها: اگر به شما داروهای فشار خون تجویز شده است، حتماً آنها را با توجه به دستور پزشک مصرف کنید و از قطع یا تغییر دوز بدون مشاوره پزشک خودداری کنید.حتی اگر عارضه دارو سرگیجه مداوم باشد.
6.مراجعه منظم به پزشک: مراجعه منظم به پزشک و انجام آزمایشات مورد نیاز برای بررسی و کنترل فشار خون بسیار مهم است.
توصیه می‌شود همواره با پزشک خود در مورد تغییراتی که می‌خواهید در سبک زندگی و درمان خود ایجاد کنید، مشاوره کنید. او می‌تواند راهنمایی‌های خاص برای شرایط شما ارائه دهد.
6- شل کننده های عضلات
درد ناشی از اسپاسم عضلانی ناگهانی، غیر ارادی و گرفتگی عضلات، اغلب در پشت و گردن، به طور معمول با داروهای شل کننده عضلات تسکین می یابد. این داروها می توانند باعث ایجاد احساس سبکی سر و گیجی و منگی شوند و جزو دسته داروهای ایجاد کننده سرگیجه هستند. از این داروها می توان به سیکلوبنزپرین (آمریکس) و متاکسالون (اسکلازین) اشاره کرد.
با توجه به اینکه این داروها جزو داروهای ایجاد کننده سرگیجه هستند و میزان اثربخشی این داروها برای درمان گرفتگی ها زیاد نیست و بنابراین ابتدا درمان های غیر دارویی مانند کیسه آب گرم ، ورزش، فیزیوتراپی، آرامش تدریجی، ماساژ و یوگا را امتحان کنید. همچنین می توانید داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن ((Advil یا ناپروکسن ( (Aleve را امتحان کنید. هرچند که این داروها نیز می توانند سرگیجه را ایجاد کنند، اما سرگیجه در این موارد نادر است.
بنابراین اگر بعد از مصرف داروهای شل کننده عضلات دچار سرگیجه مدام شدید برای قطع این داروها پس از مشورت با پزشک اقدام کنید.
برای درمان گرفتگی عضلات، می‌توانید از روش‌های غیردارویی زیر استفاده کنید:
1. استراحت: اگر عضلات شما گرفتگی کرده‌اند، به آنها استراحت کافی بدهید. اجتناب از فعالیت‌های سنگین و تمرینات ورزشی سخت می‌تواند به ترمیم و بهبود عضلات کمک کند.
2. کمک به تسکین درد: می‌توانید از روش‌های ساده‌ای مانند استفاده از یخ یا گرم کننده ها بر روی منطقه گرفتگی شده استفاده کنید. استفاده از دستگاه‌های ماساژ یا تکنیک‌های ماساژ نیز ممکن است به تسکین درد و رفع گرفتگی عضلات کمک کند.
3. تمرینات انعطاف‌پذیری و کششی: انجام تمرینات انعطاف‌پذیری مانند کشش عضلات، تمرینات یوگا و پیلاتس می‌تواند به کاهش تنش عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری آنها کمک کند. تمرینات کششی نیز می‌تواند به مراقبت و تسکین عضلات کمک کند.
4. تکنیک‌های تنفسی و آرامش: استفاده از تکنیک‌های تنفسی مانند تنفس عمیق و مدیتیشن می‌تواند به کاهش تنش عضلات و آرامش بدن کمک کند.
5. فیزیوتراپی: مراجعه به فیزیوتراپیست می‌تواند به شما کمک کند تا با استفاده از تمرینات و تکنیک‌های خاص، عضلات را تقویت کنید و گرفتگی را بهبود بخشید.
6. ماساژ: ماساژ عضلات می‌تواند به تسکین درد و رفع گرفتگی عضلات کمک کند. می‌توانید از ماساژگر حرفه‌ای یا خودماساژ با استفاده از روش‌های صحیح استفاده کنید.
اگر عضلات شما به شدت دردناک هستند یا بهبودی به مرور زمان رخ نمی‌دهد،پیش از مصرف خودسرانه داروهای شل کننده عضلات که می توانند سرگیجه مداوم ایجاد کنند توصیه می‌شود با پزشک خود مشاوره کنید. او می‌تواند تشخیص دقیق‌تری برای شرایط شما قائل شود و روش‌های درمانی مناسب را توصیه کند.
7-برخی از مسکن ها
مسکن ها که به طور معمول برای تسکین درد استفاده می شوند هرچند بسیار نادر اما ممکن است احساس گیجی و منگی ایجاد کنند بنابراین ما این داروها را نیز جزو لیست داروهای ایجاد کننده سرگیجه قرار می دهیم.مثالها: هیدروکدون (یک ماده مخدر) و ایبوپروفن و ناپروکسن بدون نسخه.
از مصرف خودسرانه مسکن ها بپرهیزید و اگر پس از مصرف این داروها دچار سرگیجه شدید حتما به پزشک مراجعه کنید.
8-قرص های خواب آور
خواب ، آرامش و آرام بودن مواردی هستند که مردم زیاد در جستجوی آن هستند قرص خواب مورد اعتمادترین “درمان” بی خوابی است ولی می تواند ایجاد سرگیجه کند و بنابراین جزو دسته اروهای ایجاد کننده سرگیجه قرار دارند . مجددا، سرگیجه ممکن است یکی از عوارض جانبی برخی از محبوب ترین قرص های خواب آور باشد، از جمله:دیفن هیدرامین ، ازوپیکلون و زولپیدم
جایگزین قرص های خواب آور؟ باور کنید یا نکنید، تغییر شیوه زندگی شما ممکن است موثرترین راه برای بهبود ظرفیت خواب و آرامش باشد. شما ممکن است برای تصمیم گیری در مورد آنچه که برای شما مفید است به راهنمایی حرفه ای نیاز داشته باشید، اما ما می دانیم که درمانی رفتاری شناختی سهم خود را در داستان های موفقیت دارد. اگر می توانید بدون چنین داروهایی بخوابید، حملات های سرگیجه شما پایان خواهد یافت.
نوعی درمان به نام درمان شناختی رفتاری ممکن است مانند قرص های خواب آور یا حتی بهتر باشد. همچنین سعی کنید خواب خود را با اجتناب از کافئین بعد از شام و خاموش کردن رایانه و تلویزیون 1 ساعت قبل از خواب بهبود ببخشید. مصرف کافئین نیز می تواند باعث ایجاد سرگیجه شود برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله سرگیجه بعد از قهوه را مطالعه کنید.
9-نیتروگلیسیرین
نیتروگلیسیرین نیز دارویی است که برای درمان آنژین (درد قفسه سینه) استفاده می شود.نیتروگلیسیرین نوعی داروی درد سینه است و می تواند باعث سرگیجه مداوم شود و بنابراین جزو داروهای ایجاد کننده سرگیجه است . از آنجا که در واقع هیچ جایگزینی شناخته شده ای برای غلبه بر اثرات تهدید کننده زندگی بیماری عروق کرونر وجود ندارد، جایگزینی برای مصرف این قرص وجود ندارد.
توجه: در هنگام بروز آنژین باید آن را مصرف کنید و توصیه می شود هنگام مصرف قرص بنشینید و پس مصرف آن چند دقیقه در حالت نشسته بمانید. هیچ جایگزینی برای نیتروگلیسیرین وجود ندارد، اما شما می توانید خطر ابتلا به سرگیجه را با نشستن قبل از مصرف آن و نشسته ماندن تا 5 دقیقه بعد از آن کاهش دهید.
بیماری های قلبی عروقی نیز می توانند باعث ایجاد سرگیجه شوند . برای کسب اطلاع بیشتر در مورد ارتباط سرگیجه و بیماری قلبی مقاله با عنوان علت سرگیجه در بیماران قلبی در همین سایت را مطالعه کنید.
10-داروهای مدر
داروهای مدر که معروف به قرص های آب نیز هستند ، به بدن کمک می کنند از شر سدیم و آب خلاص شوید از این داروها می توان هیدروکلروتیازید و فوروزماید را نام برد. این داروها می توانند باعث ایجاد گیجی و منگی شوند.
توجه: ممکن است با رعایت رژیم غذایی سالم برای قلب و ورزش منظم، بتوانید به طور کامل به داروهای فوق پایان دهید. همیشه ممکن است به همین سادگی نباشد که پزشک داروهای دیگری تجویز کند.
11-الکل
هرچند که الکل دارو نیست ولی به دلیل مشارکت در فرمول برخی از داروها ما ان را به جزو داروهای ایجاد کننده سرگیجه دسته بندی می کنیم .از این گذشته مصرف الکل می‌تواند در برخی افراد سرگیجه ایجاد کند. الکل یک ماده موثر بر سیستم عصبی مرکزی است که تأثیراتی بر تعادل و کنترل حرکتی دارد. سرگیجه، یک عارضه شامل احساس گیجی، عدم تعادل و حس ناپایداری است که می‌تواند در اثر تأثیر الکل بروز کند.
مقدار واکنش هر فرد به الکل ممکن است متفاوت باشد. برخی افراد ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به الکل داشته باشند و در نتیجه، حتی با مصرف مقادیر کمتری از الکل، سرگیجه را تجربه کنند. عوامل دیگری مانند سرعت مصرف، میزان مصرف الکل، ترکیبات دیگر مصرف شده، وضعیت سلامت فرد و تداخل با داروها نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد.
اگر پس از مصرف الکل سرگیجه تجربه می‌کنید، مهم است که این موضوع را به دقت بررسی کنید. مصرف زیاد الکل می‌تواند خطرناک باشد و نشانه‌های دیگری مانند تشنگی شدید، تهوع، استفراغ، ضعف عضلانی و تنفس آهسته را نیز در بر داشته باشد. در صورت بروز علائم نگران‌کننده یا در صورتی که سرگیجه به طور مداوم و مکرر رخ دهد، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا علت سرگیجه را بررسی کند و راهنمایی‌های لازم را ارائه دهد. همچنین، نباید رانندگی یا انجام فعالیت‌هایی که نیازمند تمرکز و تعادل است، تا زمانی که اثر الکل بر روی سیستم عصبی کاملاً تمام شود، انجام شود.
درصورت نیاز به ارزیابی شنوایی و تعادل و انجام تست سرگیجه VNG و ECOG با مرکز سرگیجه و تعادل آوای امید تماس بگیرید
02144005315
09194707047
سلام ممنون از توضیحات کاملتون
من اخیرا یه دارویی مصرف میکنم و سرگیجه گرفتم
و اسمش توی لیستی که توضیح دادین بود
ولی میخوام گوشمم بررسی کنم که خیالم راحت بشه
در خدمت هستیم