سرگیجه مداوم – احساس گیجی منگی دائمی

سرگیجه مداوم یکی از شکایت هایی است که به شدت کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد و بسیار آزاردهنده است. اکثر سرگیجه ها حالت حمله ای دارند که در بین حملات معمولا فرد سرگیجه را احساس نمی کند ولی در سرگیجه مداوم فرد همیشه یک احساس گیجی و منگی و تعلیق دارد که زندگی فردی و اجتماعی او را تحت تاثیر قرار می دهد. علت سرگیجه مداوم مختلف است مثلا سرگیجه مداوم ممکن است ناشی از مصرف داروهای ایجاد کننده سرگیجه باشد و یا مثلا ناشی از اضطراب و استرس باشد ولی یکی از علت های بروز سرگیجه مداوم PPPD است که بیشترین علت سرگیجه مداوم نیز هست .و در این مقاله به آن می پردازیم.

سرگیجه پاسچرال-ادراکی مداوم (PPPD) نام یک اختلال است که در آن فرد  یک احساس سرگیجه و منگی مداوم دارد. PPPD باعث می شود که  نحوه احساس فرد نسبت به محیط اطراف خود در دراز مدت تغییر کند و می تواند بر کیفیت زندگی بسیار تاثیرگذار باشد.
متخصصان ما در مرکز سرگیجه آوای امید ارزیابی‌های کاملی را برای بررسی PPPD انجام می‌دهند و تعیین می‌کنند که چه چیزی باعث تسکین شما می‌شود. طیف وسیعی از گزینه های درمانی برای بازگرداندن تعادل، درک و وضوح افراد مبتلا به PPPD  وجود دارد.

سرگیجه مداوم پاسچرال-ادراکی چیست؟

سرگیجه پاسچرال-ادراکی مداوم که به عنوان PPPD یا 3PD نیز شناخته می شود، یک احساس سرگیجه طولانی مدت است و باعث می شود فرد احساس شناور شدن، غوطه ور بودن ،معلق بودن در فضا یا تکان خوردن داشته باشد. این احساسات برای مدت طولانی باقی می مانند و تقریباً هرروز زندگی فرد را  تحت تأثیر قرار می‌دهند.

PPPD چقدر طول می کشد؟

PPPD علائمی ایجاد می کند که حداقل سه ماه یا بیشتر طول می کشد. یعنی فرد برای بیشتر از 3 ماه است که هرروز احساس سرگیجه و گیجی منگی دارد .این یک اختلال تعادلی مزمن (طولانی مدت) است. این وضعیت می تواند در صورت درمان با درمان های مناسب مانند توانبخشی سرگیجه بهبود یابد، اما به ندرت به طور کامل از بین می رود.

علت سرگیجه مداوم از نوع PPPD چیست؟

PPPD ممکن است خود به خود و به تدریج در طول زمان  بدون هیچ پیش زمینه ای ایجاد شود، اما معمولاً پس از یک حمله سرگیجه یا اتفاق هشدار دهنده یا ناراحت کننده شروع می شود. این حمله ها معمولاً به دلیل اختلال تعادل ناشی از بیماری های گوش داخلی یا اختلال روانی، مانند حمله پانیک یا سرگیجه موضعی حمله ای خوش خیم (BPPV) که عاما ایجاد سرگیجه در خواب است ایجاد می شود.

حوادث تلخ ناگهانی و یا بیماری های گوش ایجاد کننده عدم تعادل  ، باعث می شود مغز برای مدت کوتاهی به طور غیرنرمال محیط اطراف را حس کند. اما در PPPD، مغز حتی پس از آن رویداد خاص همچنان  طور متفاوتی محیط اطراف را حس و درک می کند. در نتیجه، سرگیجه و علائم مرتبط با آن، مانند سبکی سر و بی ثباتی، برای مدت طولانی باقی می مانند.

علائم PPPD

علائم سرگیجه پاسچرال-ادراکی مداوم از خفیف تا شدید متغیر است. حداقل سه ماه طول می کشد. فرد مبتلا به سرگیجه مداوم ادراکی علائم را در بیشتر روزها ساعت ها در یک زمان احساس می کند. چه در محیط کار و چه در منزل و حتی در زمان تفریح.

علائم PPPD ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• گیجی منگی  یا سرگیجه بدون چرخش (احساس می کنید که اطراف شما حرکت می کند یا تکان می خورد اما نمی چرخد)
• بی ثباتی یا احساس تاب خوردن، احساس معلق بودن یا انحراف و کشیده شدن به یک سمت
• احساس ابهام یا سنگینی در سر (مه مغزی)

این اختلال بر توانایی فرد برای انجام فعالیت های روزانه مانند پیاده روی یا رانندگی تأثیر می گذارد. ممکن است فرد از افتادن و یا زمین خوردن ناگهانی  آنقدر ترس داشته باشد که از رفتن به مکان ها یا انجام کارهایی که علائم او را بدتر می کند اجتناب کند. گاهی اوقات، علائم ممکن است بهتر یا بدتر شوند. برای مثال، زمانی که فرد دراز می کشد یا حواسش پرت می شود، ممکن است آرامش پیدا کند. از سوی دیگر، علائم ممکن است زمانی بدتر شوند که:

• در یک منطقه شلوغ هستند
• وضعیت خود را تغییر دهید، مانند صاف بنشینید یا بایستید، یا حرکت کنید یا راه بروید
• روی علائم خود تمرکز کنید
• به چیزی شلوغ یا پیچیده نگاه کنید، مانند راهروی فروشگاه مواد غذایی یا الگوی پیچیده

علل سرگیجه مداوم PPPD

محققان نمی دانند چه چیزی باعث سرگیجه مداوم پاسچرال-ادراکی می شود. PPPD ممکن است در طول زمان در اثر یک بیماری مزمن به آرامی ایجاد شود. با این حال، علائم معمولاً پس از یک رویداد هشدار دهنده شروع می شوند که بر تعادل، سلامت روانی یا سلامت پزشکی شما تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، شما ممکن است یکی از موارد زیر را داشته باشید:

• اپیزود سرگیجه موضعی حمله ای خوش خیم (BPPV)
• ضربه مغزی یا ضربه به سر
• غش کردن
• حمله بیماری منیر (افزایش فشار گوش داخلی)
• میگرن (به خصوص میگرن دهلیزی یا میگرن گوشی) برای کسب اطلاع بیشتر مقاله سرگیجه و سردرد را مطالعه کنید.
• حمله پانیک یا ناراحتی روانی
• دوره نوریت دهلیزی (شرایط عصب گوش داخلی که باعث سرگیجه می شود)

این بیماریها پاسخ مبارزه یا فرار  را درشما فعال می کنند که باعث می شود احساس هوشیاری بالایی داشته باشید و مغز حرکت و محیط اطرافتان را متفاوت پردازش می کند. در این شرایط آگاهی شما از بدنتان در رابطه با چیزهای اطرافتان نیز تغییر می کند. اگر بعد از این بیماری ها به PPPD مبتلا شوید ادراک شما به حالت عادی برنمی‌گردد، که باعث علائم گمراه‌کننده و حتی بدتر می شود.

عوامل خطر سرگیجه مداوم

عوامل خطر برای سرگیجه مداوم از نوع PPPD

عوامل خطر چیزهایی هستند که شانس شما را برای ابتلا به سرگیجه پاسچرال-ادراکی مداوم افزایش می دهند. در صورت داشتن موارد زیر ممکن است با خطر بیشتری برای PPPD روبرو شوید:

• اختلال تعادل مزمن یا ضعف سیستم دهلیزی
• اضطراب
• افسردگی
• آگاهی بالا از بدن شما در فضا
• میگرن
• همچنین، PPPD زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می دهد
• معمولاً در افراد 30 تا 50 ساله ایجاد می شود

تشخیص علت سرگیجه مداوم پاسچر-ادراکی

در مرکز سرگیجه آوای امید ارزیابی های جامعی برای تشخیص سرگیجه پاسچرال-ادراکی مداوم ارائه می شود. متخصصان ما برای اینکه تشخیص دقیقی را به شما بدهند، زمانی زیادی را صرف درک و یادگیری آنچه که شما تجربه می کنید کرده اند.

تست های اولیه سرگیجه مداوم

در ابتدا متخصص تاریخچه کاملی از سوابق شما و داروهای که مصرف می کنید تهیه می کند اینکه علائم شما از چه زمانی شروع شده‌اند، چه مدت طول می‌کشند و چقدر تکرار می‌شوند. همچنین  چه چیزی علائم شما را بهتر و بدتر می‌کند و چگونه بر زندگی و رفاه شما تأثیر می‌گذارد بسیار مهم است. بعد از تاریخچه گیری وارد مرحله بعدی که تست سرگیجه است می شویم.

تست های تشخیصی دهلیزی

در این مرحله  تست های تخصصی به نام تست تشخیص دهلیزی را برای ارزیابی قسمت های مختلف سیستم تعادلی شما انجام می دهیم. ممکن است این آزمایشات را قبل یا بعد از معاینه اولیه با پزشک انجام دهید. تشخیص دهلیزی عبارتند از:

• شنوایی سنجی کامل
• ویدئونیستاگموگرافی (VNG)، که حرکات غیر ارادی چشم را بررسی می کند
• مانور های تشخیصی
• تست ECOG
• پتانسیل های میوژنیک برانگیخته دهلیزی (VEMPs)، که فعالیت ماهیچه ای شما را در پاسخ به صداهای تکراری اندازه گیری می کند.
  تست (vHIT)
• تست صندلی چرخان، که توانایی شما را برای تثبیت بینایی در حین حرکت سر اندازه گیری می کند.

سایر تست های تشخیصی

در بعضی موارد انجام تست های دیگر نیز نیاز است تا بدانند چگونه PPPD بر شما تأثیر می گذارد و سایر شرایط پزشکی را بررسی می کنند.این تست ها عبارتند از

• سلامت مغز و توانایی های تفکر
• سلامت چشم و بینایی
• راه رفتن (نحوه راه رفتن) و وضعیت بدن
• سلامت قلب
• سلامت روان
• گاهی MRI
• CT scan

درمان سرگیجه مداوم از نوع ادراکی

چندین روش درمانی برای رهایی از سرگیجه مداوم از نوع PPPD وجود دارد که در ادامه هرکدام از انها را توضیح داده و به بررسی مطالعات در مورد مفید بودن این روش ها می پردازیم این روش ها عبارتند از

• توانبخشی دهلیزی
• درمان دارویی
• روان درمانی

توانبخشی دهلیزی بهترین درمان سرگیجه مداوم  (VBRT)

درمان توانبخشی وستیبولار/تعادل برای حساسیت زدایی یا عادت دادن بیماران به محرک های حرکتی عمل می کند. مطالعات نشان داده اند که توانبخشی دهلیزی می تواند:

• شدت علائم دهلیزی را 60٪ -80٪ ​​کاهش دهد و در نتیجه باعث افزایش تحرک و بهبود عملکرد روزانه شود.
• VBRT می تواند در کاهش اضطراب و افسردگی در بیماران PPPD موثر باشد.
• بیماران باید VBRT را به مدت 3-6 ماه ادامه دهند تا حداکثر سود را از درمان ها دریافت کنند.

دارو درمانی برای سرگیجه مداوم PPPD

برای درمان دارویی این بیماری معمولا از SSRI ها (مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین) و یا SNRI ها (مهارکننده‌های بازجذب سروتونین نوراپی نفرین) استفاده می شود مطالعات نشان داده اند که این داروها می توانند کمک خوبی باشند  .با درمان توسط این داروها علائم اولیه حداقل در 60 الی 70 درصد افراد به نصف  کاهش پیدا کرده است البته به شرطی که درمان 8 الی 12 هفته ادامه یابد.سایر داروها مانند بنزودیازپین ها و سایر سرکوب کننده های دهلیزی به عنوان یک درمان اولیه برای PPPD موثر نیستند.

روان درمانی

روان درمانی برای PPPD  درمان چندان موفقی نیست، اما در صورت استفاده زودهنگام ممکن است بتواند شانس ابتلا به PPPD را کاهش دهد. کارآزمایی‌های قدیمی‌تر نشان داد که درمان شناختی رفتاری (CBT) اثر متوسطی برای کاهش سرگیجه در بیماران مبتلا به PPPD دارد، اما، متأسفانه، این مزایا پس از پایان درمان دوام نیاورده است. کارآزمایی‌های جدیدتر نشان داد که تنها سه جلسه CBT منجر به کاهش قابل توجه سرگیجه و علائم اجتنابی مرتبط با سرگیجه در زمانی که درمان در عرض 8 هفته پس از شروع رویداد شروع شد (یعنی زمانی که علائم PPPD شروع شده بود، اما قبل از ایجاد کامل آنها) منجر شد.

بنابراین بهتر است که روان درمانی به تنهایی انجام نشود و در کنار توانبخشی دهلیزی به کار رود.

با توجه به درمان های گفته شده بهترین درمان توانبخشی دهلیزی است که اثر بخشی خوبی دارد و در همین حال عوارض دارو ها را نیز ندارد

توصیه اخر:

سرگیجه مداوم معمولا بعد از اتفاقات و بیماری هایی که باعث ایجاد سرگیجه می شود رخ می دهد  در صورتیکه آن اتفاقات اولیه درمان و بررسی نشوند می توانند منجر به PPPD شوند که در ان صورت شرایط بسیار سخت و گاهی دائمی می شود.

به همین دلیل در صورت ابتلا به سرگیجه از هر نوعی بلافاصله به مرکز سرگیجه مراجعه کنید و با انجام تست های سرگیجه درمان را شروع کنید تا از ابتلا به سرگیجه دائمی پیشگیری کنید.