سرگیجه های خطرناک

سرگیجه یک اصطلاح عمومی و مجموعه ای است  که شامل علائم مختلفی است که احساس انسان از فضای اطراف خود را  مختل می کند. سرگیجه دومین شکایت شایع در بخش سرپایی است و 25٪ از مراجعه کنندگان سرپایی مغز و اعصاب و 13٪ از مشاوره های مغز و اعصاب بخش اورژانس  را تشکیل می دهد. در حالی که دلایل محیطی سرگیجه (به عنوان مثال، سرگیجه خوش خیم وضعیتی حمله ای، نوریت وستیبولار) شایع تر از سرگیجه های ناشی از سیستم مرکزی  می باشند، اغلب بیمارانی که از سرگیجه شکایت دارند به متخصص مغز و اعصاب مراجعه می کنند. سرگیجه های ناشی از بیماری های مغز و اعصاب سرگیجه های خطرناک هستند که می بایست به سرعت مورد بررسی قرار گیرند چه بیماریهای مغز و اعصابی باعث ایجاد سرگیجه می شوند:

میگرن دهلیزی 

تقریباً 10٪ بزرگسالانی که به کلینیک های تخصصی سرگیجه مراجعه می کنند میگرن دهلیزی دارند. تقریباً 35٪ از بیماران تحت عمل عصبی-اتولوژیک میگرن دهلیزی دارند.

نام های زیادی برای توصیف این بیماری استفاده شده است از جمله میگرن سرگیجه ای، سرگیجه میگرنی، گیجی مرتبط با میگرن و سرگیجه مرتبط با میگرن. اصطلاح میگرن دهلیزی ترجیح داده می شود زیرا بیماران ممکن است طیف گسترده ای از علائم دهلیزی را تجربه کنند  و نه فقط سرگیجه.

دوره های خود به خودی علائم دهلیزی که از چند ثانیه تا چند هفته طول می کشد (اما معمولاً مدت زمان آن از چند دقیقه تا 72 ساعت است) اغلب با ویژگی های میگرنی (فوتوفوبیا، فونوفوبیا، سردرد میگرنی معمولی و / یا هاله دید) همراه است. بعضی از بیماران سرگیجه وضعیتی دارند. برخلاف سرگیجه وضعیتی خوش خیم حمله ای (BPPV)، سرگیجه وضعیتی مربوط به میگرن دهلیزی اغلب تا زمانی که موقعیت آزاردهنده حفظ شود ادامه دارد و خستگی پذیر نیست. در واقع سرگیجه های ناشی از میگرن دهلیزی با تکرار پوزیشن ایجاد کننده سرگیجه برطرف نمی شوند.

در سال 2012، معیارهای تشخیصی میگرن دهلیزی برای کمک به تشخیص میگرن دهلیزی منتشر شد. اساساً، بیماران حداقل 5 دوره از علائم دهلیزی با شدت حداقل متوسط (یعنی کافی برای مختل کردن فعالیتهای روزانه) را تجربه کرده اند، هر دوره بین 5 دقیقه تا 72 ساعت طول می کشد، بیشتر حملات ها با تظاهرات میگرنی (فوتوفوبیا، فونوفوبیا، سردرد یا هاله دید) همراه است.

هنگام ارزیابی بیمار مشکوک به میگرن دهلیزی، رد سایر دلایل سرگیجه مهم است. تشخیص افتراقی بیماران سرگیجه میگرنی با بیماری منیر لازم است، خصوصاً اگر دوره های میگرن دهلیزی با وزوز گوش، کم شنوایی یا فشار گوش همراه باشد. وجود کم شنوایی فرکانس پایین باعث تشخیص بیماری منیر می شود. گروهی از علائم ساقه مغز (به عنوان مثال ، دوبینی ،مشکل تکلم) همراه با شکایات دهلیزی، بیانگر میگرن جمجمه ای است.

M.S

پلاک های مولتیپل اسکلروزیس که ساختارهای دهلیزی مرکزی را تحت تأثیر قرار می دهند، ممکن است باعث بروز دوره های مکرر علائم دهلیزی(سرگیجه)شود. تفاوت سرگیجه های میگرنی با سرگیجه های ناشی از MS اینست کهاین حملات با علائم میگرنی یاعلایم شنوایی همراه نیستند و در تصویربرداری MRI  پلاک های دمیلینه شده قابل مشاهده است.

سکته مغزی

یک نوع از سگیجه های خطرناک سرگیجه ناشی از سکته مغزی است .اصطلاح سندرم حاد دهلیزی به یک حالت حاد مبهم سرگیجه (به طور معمول سرگیجه یا عدم تعادل قابل توجه) همراه با حالت تهوع، استفراغ، بی ثباتی راه رفتن، نیستاگموس و عدم تحمل حرکت سر که به طور معمول حداقل 24 ساعت ادامه دارد اشاره می کند. اگر سندرم حاد دهلیزی با سایر علائم مرکزی (به عنوان مثال، فلج ، فلج حرکتی چشم) همراه باشد، می تواند نشان دهنده سکته مغزی باشد.

دلایل محیطی (به عنوان مثال، نوریت دهلیزی) در ایجاد سرگیجه های حاد شیوع بیشتری دارد،اما علل مرکزی نیز کم نیستند و در صورتی که تشخیص داده نشوند بسیار خطرناک هستند (به خصوص اگر ناشی از ایسکمی مهره ای-قائده ای باشد). از تقریباً 800،000 سکته مغزی سالانه در ایالات متحده ، 18٪ در حفره خلفی قرار دارند و تا 70٪ با سرگیجه همراهند.

از آنجا که متخصصین اورژانس معمولاً نمی توانند بیماران مبتلا به سرگیجه را به طور کامل ارزیابی کنند، مسئولیت تشخیص صحیح و درمان بیماران مبتلا به سندرم حاد دهلیزی اغلب به متخصص مغز و اعصاب داده می شود. بنابراین برای متخصصان مغز و اعصاب مهم است که علل محیطی (که می توانند مرخص شوند) را از موارد مرکزی (که نیاز به ارزیابی دقیقتر بستری دارند) تشخیص دهند.

برای تشخیص علت سرگیجه در این موارد متخصص مغز و اعصاب ارزیابی هایی را توصیه می کند .یکی از این ارزیابی ها تست VNG است.که در مراکز شنوایی و تعادل انجام می شود.

بیماری چیاری نوع 1

ناهنجاری چیاری نوع I شایعترین ناهنجاری چیاری است. این ناهنجاری به معنای پایین آمدن لب های مخچه حداقل 5 میلی متر از سوراخ مگنوم است. علائم به طور معمول در دهه دوم یا سوم زندگی به تدریج ظاهر می شوند. بیماران معمولاً درد پس سری و گردن را که ناشی از فعالیت بدنی یا مانورهایی است که باعث افزایش فشار داخل جمجمه می شوند، توصیف می کنند.

علائم شنوایی دهلیزی نیز در این شرایط شایع است. این موارد شامل عدم تعادل، سرگیجه ، نیستاگموس (افقی و پایین زن شایعترین حالت می باشند)، کاهش شنوایی و وزوز گوش می باشند. پری گوش و حتی حملات افتادن نیز مشاهده شده است و باعث ایجاد شباهت هایی با بیماری منیر می شود. بیماران ممکن است دارای نوروپاتی تحتانی جمجمه و درگیری اندام فوقانی باشند.

ناهنجاری های چیاری دارای علامت باید برای ارزیابی جراحی عصبی و رفع فشار حفره خلفی ارجاع شود. با این حال، توجه به این نکته مهم است که ناهنجاری های Chiari نوع I ممکن است بدون علامت باشند و به طور اتفاقی هنگامی که بیمار تحت MRI قرار می گیرد، به دلیل سرگیجه ناشی از علل متفاوت، کشف شوند. برای تعیین اینکه آیا ناهنجاری چیاری واقعاً علامت دار است یا اینکه علت دیگری ممکن است مسئول سرگیجه بیمار باشد، شرح حال دقیق ضروری است.

سندرم پس از ضربه مغزی

در ایالات متحده ، 44 میلیون کودک و 170 میلیون بزرگسال در فعالیت ورزشی شرکت می کنند  و تقریباً 3.8 میلیون ضربه مغزی مربوط به ورزش سالانه وجود دارد. ضربه مغزی، خفیف ترین شکل آسیب مغزی است. یک اختلال عملکردی گذرا است که در اثر ضربه مستقیم، افزایش شتاب- کاهش شتاب سر سریع، یا نیروهای انفجاری ایجاد می شود. گزارش شده است که سندرم پس از ضربه مغزی در 30٪ تا 80٪ افراد مبتلا به ضربه مغزی رخ می دهد..

در ضربه مغزی سردرد و سرگیجه علائم بسیار شایع هستند. علائم دیگر شامل حساسیت به نور و صدا، حالت تهوع ، وزوز گوش، اختلال عملکرد شناختی، مشکلات تمرکز بینایی، تغییرات خواب، افسردگی ،اضطراب و تحریک پذیری است. گیجی ممکن است به دلیل آسیب های مستقیم CNS ناشی از تروما (ایجاد آسیب آکسون و سایر آسیب های ریزساختاری)، میگرن دهلیزی و اختلالات عصبی-روانپزشکی (به عنوان مثال اضطراب، افسردگی و سندرم پس از ضربه مغزی) باشد. اما سایر آسیب های پس از سانحه به دستگاه دهلیزی محیطی (به عنوان مثال فیسچول پری لنفاتیک، آسیب اوتولیتی، ضربه مغزی لابیرنتی) به ندرت دیده می شوند. شرح حال و معاینه دقیق، هنگام ارزیابی سرگیجه بسیار مهم است زیرا درمان نیاز به توجه به علت اصلی دارد.

اختلالات نورودژنراتیو

سرگیجه می تواند علامت بسیاری از اختلالات نورودژنراتیو باشد.یکی از این بیماریها پارکینسون است. در هنگام بیان علایم ، بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است راه رفتن همراه تلوتلو یا عجولانه را “گیجی” یا “عدم تعادل” توصیف کنند. داروهایی مانند لوودوپا یا آگونیست های دوپامین (به عنوان مثال پرامیپکسول و روپینورول) ممکن است باعث افت فشار خون ارتواستاتیک و از این رو باعث ایجاد سرگیجه قبل از سنکوپ شوند.

اختلالات همراه پارکینسون اغلب علائم زیادی ایجاد می کند که به عنوان “سرگیجه” شناخته می شود.

آتاکسی های نخاعی مخچه ای گروهی از اختلالات دژنراتیو ارثی هستند که با آتاکسی مخچه ای تدریجی و پیشرونده مشخص می شوند که گاهی اوقات بسته به نوع آنها با نقایص عصبی دیگر نیز همراه است. در اوایل بیماری، بیماران مبتلا به آتاکسی های نخاعی مخچه ای ممکن است برای ارزیابی آتاکسی یا اسیلوپسی (لغزش بینایی) به متخصصان اعصاب مراجعه کنند.

نتیجه

سرگیجه ناشی از اختلالات مرکزی کم نیستند و برخی از آن ها جزو سرگیجه های خطرناک محسوب می شوند. شایع ترین علت سرگیجه  مرکزی  میگرن دهلیزی است. یک شرح حال دقیق و معاینه دقیق نورولوژیک متمرکز بر سیستم دهلیزی، تقریباً همیشه سرنخ هایی را در مورد علت اصلی سرگیجه نشان می دهد.

سرگیجه مرکزی ممکن است به دلیل موارد زیر ایجاد شود:

• بیماری عروق خونی
• داروهای خاصی مانند داروهای ضد تشنج، آسپرین و الکل
• اسکلروز چندگانه  (MS)
• تشنج (به ندرت)
• سکته
• تومورها (سرطانی یا غیر سرطانی)
• میگرن دهلیزی ، نوعی سردرد میگرنی
• بیماری های عصبی. برخی از اختلالات عصبی – مانند بیماری پارکینسون و مولتیپل اسکلروزیس – می تواند منجر به کاهش تدریجی تعادل شود.
• 

برای ارزیابی سرگیجه و انجام تست های VNG  و ECOG به مرکز شنوایی و تعادل آوای امید مراجعه کنید