داروی سرگیجه – 3 قرص ضد سرگیجه و تهوع

داروی سرگیجه و قرص سرگیجه مناسب کدام است؟ اگر شما یا عزیزانتان دچار سرگیجه شده باشید حتما برای یافتن پاسخ این سوال سرچ های متعددی انجام داده اید . در این مقاله ما تلاش کرده ایم که از زوایای مختلف به این پرسش مهم پاسخ دهیم.

انواع داروی سرگیجه

داروهای متعددی برای درمان سرگیجه به کار برده می شود و ما در اینجا به معرفی چند داروی سرگیجه که از پرکاربردترین این داروها هستند می پردازیم:

پیش از استفاده از هر داروی سرگیجه و قرص سرگیجه باید بدانیم که هیچ یک از این داروها درمان قطعی سرگیجه نیستند و فقط برای اثرات کوتاه مدت استفاده می شوند .

روزانه تعداد زیادی این پرسش را از ما دارند که چرا با وجود استفاده از قرص های سرگیجه به طور کامل خوب نشده اند و به محض قطع کردن مصرف دارو مجددا حملات سرگیجه آغاز می شود؟ پاسخ این پرسش همان جمله قبل است که این قرص ها به صورت موقت تنها علایم را بهبود می دهند و درمان قطعی سرگیجه نیستند.

 

بنابراین با بروز اولین سرگیجه از مصرف خودسرانه این داروها اجتناب کنید تا تشخیص قطعی علت سرگیجه انجام شود و سپس در صورت صلاحدید پزشک برای کوتاه مدت می توان از این داروها استفاده کرد.

قبل از شروع دارو درمانی علت سرگیجه باید مشخص شود.برای تعین نوع سرگیجه پزشک علاوه بر پرسش هایی در رابطه با کیفیت سرگیجه تست هایی را برای تشخیص علت سرگیجه تجویز می کند که به تست سرگیجه معروف هستند.

 معمولترین این تست ها ECOG و VNG ، مانورهای تشخیص و کالریک هستند. این ارزیابی ها در مراکز شنوایی و تعادل و تحت نظر متخصص شنوایی که برای سرگیجه و تعادل تخصص دیده است انجام می شود. در مرکز سرگیجه و تعادل آوای امید این ارزیابی ها با جدید ترین و پیشرفته ترین دستگاهها انجام می شود و علاوه بر تشخیص راهکارهای درمانی برای هر فرد توسط متخصص سرگیجه و تعادل ارائه می شود.

 

سرگیجه به علت های مختلفی ممکن است رخ دهد و بسته به علت ایجاد سرگیجه،بهترین قرص سرگیجه  برای درمان متفاوت است.

سیستم تعادل توسط 3 بخش گوش داخلی، چشم ها و سیستم حس عمقی کنترل می شود. مهمترین بخش سیستم تعادل در گوش داخلی قرار دارد و به نام سیستم وستیبولار یا دهلیزی شناخته می شود. بنابراین از نظر کلی سرگیجه ها را به دو نوع سرگیجه های ناشی از بیماری گوش داخلی و سرگیجه های غیر گوشی می توان طبقه بندی کرد. بهترین قرص سرگیجه بسته به اینکه اختلال در کدامیک از این بخش ها قرار دارد متفاوت است.

بیماری ها و اختلالات گوش داخلی که ایجاد سرگیجه می کنند شامل

• BPPV
• بیماری افزایش فشار گوش داخلی (منییر)
• لابیرنتیت
• نوریت

دقت داشته باشید که سرگیجه های گوش حمله ای ، چرخشی هستند و اولین سرگیجه چرخشی هیچ گاه از یاد نمی رود.

سایر علت های ایجاد کننده سرگیجه

• بیماری قلبی -عروقی
• افت فشار خون
• افت قند خون 
• مشکلات گردن
• اختلال در مراکز کنترل کننده تعادل در مغز
• میگرن

بنابراین همانطور که گفته شد برای شروع مصرف قرص سرگیجه باید ابتدا تست های سرگیجه به منظور تشخیص افتراقی علت سرگیجه انجام گیرد. به عنوان مثال:

• سرگیجه های از نوع میگرنی با داروهای پیشگیرانه از بروز میگرن بهبود می یابند.
• سرگیجه های حاد به داروهای غیر اختصاصی مانند دیمن هیدرینات و مکلیزین پاسخ بهتری می دهند. البته این داروها برای کوتاه مدت می بایست استفاده شوند زیرا می توانند در دراز مدت مانع درمان سرگیجه شوند.
• سرگیجه هایی که در 5 ثانیه اول بعد از برخاستن از صندلی یا رختخواب اتفاق می افتند ممکن است بر اثر افت فشار خون باشند و بنابراین نوع داروی متفاوتی را می طلبند. سرگیجه های متعلق به این گروه بیشتر به صورت گیجی منگی هستند و سرگیجه واقعی چرخشی نیستند.
• سرگیجه های متناوبی که با حرکات خاصی از سر و گردن ایجاد می شوند اصلا با دارو درمان نمی شوند و نیازمند نوع خاصی از درمان هستند که توانبخشی دهلیزی نامیده می شود.
• سرگیجه های متناوبی که با حرکات بسیار خاصی مانند بلند شدن از رختخواب و یا پهلو به پهلو شدن در خواب تحریک می شوند احتمالا از نوع سرگیجه وضعیتی خوش خیم BPPV هستند و نباید درمان دارویی شوند و با مانور درمانی به خوبی قابل درمان هستند. مانور درمانی تنها باید توسط متخصص انجام شود در غیر اینصورت می تواند باعث بدتر شدن سرگیجه ها شود.

چه قرصی برای سرگیجه خوبه؟

در ادامه لیستی از داروهایی که برای تسکین سرگیجه مورد استفاده قرار می گیرد آورده شده است . باز هم تکرار می کنیم قبل از شروع مصرف قرص های ضد سرگیجه حتما با پزشک خود مشورت کنید و شروع به مصرف قرص سرگیجه را تا بعد از انجام تست های تشخیصی علت سرگیجه به تعویق بیندازید.

پر کاربردترین داروی سرگیجه : بتاهیستین Betahistine

 داروی سرگیجه و قرص سرگیجه بتاهیستین با نام کامل Betahistine dihydrochloride  داروی بسیار پرمصرفی است است که معمولا برای انواع مختلفی از سرگیجه ها تجویز می شود. این قرص سرگیجه می توان گفت که پرتجویزترین داروی تسکین موقت سرگیجه است. 

این دارو برای کنترل  علائم معروف ترین بیماری ایجاد کننده سرگیجه یعنی  سرگیجه ناشی از افزایش فشار گوش داخلی ،منییر ، به کار برده می شود. این دارو با نام های بتاسرک و اکتوسرک نیز شناخته می شود.

داروی بتاهیستین برای کنترل علائم منییر (و نه تنها سرگیجه ) که شامل موارد زیر است به کار می رود 

• احساس چرخش یا سرگیجه 
• صدا در گوش (وزوز گوش ) وزوز در این بیماری معمولا مثل صدای آب ، هوا یا غرش است
• کم شنوایی
• احساس فشار و پری در گوش

بتاهیستین چیست؟

این داروی سرگیجه با بهبود جریان خون در مغز و اثر برروی سلول های عصبی در گوش داخلی عمل می کند. برای درمان علایمی مانند گیجی ، سرگیجه،عدم تعادل، وزوز گوش و کم شنوایی مربوط به بیماری منیر ، به کار برده می شود.

این دارو نمی تواند همه این علایم را با هم از بین ببرد، ولی میزان وقوع این علایم و شدت آن ها را کاهش می دهد. گاهی این دارو برای 6 تا 12 ماه ممکن است تجویز شود تا علایم شما را بهبود بخشد و در صورتیکه بهبود علایم با آین دارو در این بازه زمانی مشاهده شود مصرف آن همچنان ادامه خواهد یافت.

 

میزان مصرف ( دوز) بتاهیستین:

• دوز معمول داروی سرگیجه بتاهیستین نصف قرص (8 میلیگرم) یا یک قرص (16 میلیگرم) سه بار در روز است. هرچند که بسته به پاسخ پزشک دوزهای مختلفی ممکن است تجویز کند.
• بتاهیستین را کاملا طبق تجویز پزشک مصرف کنید. از کم وزیاد کردن دوز آن به دلخواه خود

نکاتی در مورد قرص سرگیجه بتاهیستین

• این دارو معمولا 3 بار در روز و با فاصله 6 تا 8 ساعت استفاده می شود.
• از زمانی که مصرف این دارو را شروع می کنید ممکن است 2 هفته زمان نیاز باشد تا اثرات بهبود با این قرص سرگیجه بروز کند.
• اثرات جانبی معمول این قرص شامل سردرد،احساس ناخوشی و معده درد است که معمولا شدید نیست و زیاد باقی نمی ماند.
• بهتر است این قرص با معده پر استفاده شود.

چگونه بتاهیستین را مصرف کنیم:

• قرص بتاهیستین را با یک لیوان آب مصرف کنید
• هرروز در همان زمان مشخص مصرف کنید
• اگر همراه با غذا مصرف کنید بهتر است زیرا حالت تهوع و دل درد در شما ایجاد نمی شود
• در هنگام مصرف این دارو از مصرف الکل خودداری کنید.
• بتاهیستین را به طور منظم استفاده کنید معمولا 1 تا 2 هفته زمان میبرد تا پاسخ قابل توجه از مصرف آن حاصل شود
• اگر یک دوز را فراموش کردید به محض یادآوری ان را مصرف کنید.اما اگر زمان دوز بعدی نزدیک بود فقط دوز بعدی را مصرف کنید و از دوبرابر کردن دوز مصرفی پرهیز کنید.

مواردی که پزشک در هنگام تجویز بتاهیستین به آن توجه می کند:

عوارض جانبی احتمالی قرص سرگیجه بتاسرک:

مانند هر دارویی ، داروی سرگیجه و از جمله بتاهیستین نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. هرچند که برای همه ممکن است رخ ندهد. معمولا بعد از عادت پذیری بدن عوارض جانبی کاهش می یابد.

اثر جانبی

درد شکم ، احساس ناخوشی، نفخ

راهکار

این عارضه معمولا در اوایل مصرف بتاهیستین رخ می دهد و معمولا بعد از مدتی از بین می روند سعی کنید این دارو را با غذا و یا شکم پر مصرف کنید.

اثر جانبی

سردرد و اختلالات خواب

راهکار

به پزشک خود این مورد را گزارش دهید.

اثر جانبی

علائم واکنش های آلرژیک مانند راش پوستی، تورم پوست، ورم صورت، لبها دهان و مشکلات تنفس

راهکار

بلافاصله مصرف را قطع کرده و با پزشک تماس بگیرید.

تداخلات دارویی:

بتاهیستین که قرص سرگیجه است با بعضی از داروها تداخل دارویی دارد و با مصرف همزمان این داروها شانس بروز عوارض جانبی این داروها بیشتر می شود

• داروهایی که به اصطلاح مهارکننده های MAO  نامیده می شوندو برای درمان افسردگی و یا بیماری پارکینشون به کار می روند
• آنتی هیستامین هایی که برای آلرژی و تب یونجه استفاده می شوند

بتاهیستین ممکن است با بعضی از داروها و مکمل های گیاهی تداخل ایجاد کند. بنابراین در صورت مصرف این موارد  پزشک خود را در این مورد آگاه کنید.

 

قرص سرگیجه سیناریزین :

این دارو برای درمان سرگیجه و عدم تعادل ناشی از گوش داخلی استفاده می شود. این دارو مختص سرگیجه نیست و یک نوع داروی آنتی هیستامین است و برای درمان بیماری های مختلف سیستم تعادل از جمله منییر و بیماری سفر نیز مورد استفاده می شود. این داروی سرگیجه برای حالت تهوع و استفراغ نیز به کار می رود.

اگر شما به وزوز گوش مبتلا هستید نام سیناریزین را شنیده اید. این قرص سرگیجه گیرنده های نوع یک هیستامینی را مسدود می کند.همچنین سیناریزین با مهار کانال‌های کلسیمی، انقباض سلولهای عروقی را کاهش می دهدو سیستم دهلیزی را مهار می‌کند. سیناریزین برای درمان حالت تهوع نیز به کار می رود.

این قرص بیشتر از همه انواع داروهای سرگیجه و آنتی هیستامین ها ایجاد خواب آلودگی می کند.

 

میزان مصرف سیناریزین برای دارو درمانی سرگیجه:

این دارو به عنوان قرص سرگیجه اگر قرار است مصرف شود به میزان 3 میلی گرم و سه بار در روز استفاده می شود.

سیناریزین برای بیماری سفر

اگر شما جزو کسانی هستید که در ماشین احساس حالت تهوع، دل بهم خوردگی، سرگیجه، سنگینی سر دارید ممکن است به motion sickness مبتلا باشید .برای این بیماری که به بیماری حرکت (ماشین گرفتگی) نیز معروف است  30 میلی گرم  قرص سیناریزین توصیه می شود که باید دو ساعت قبل از سفر مصرف شود و بعد در صورت نیاز هر 8 ساعت نصف قرص تجدید شود.

قرص سیناریزین بسیار تدریجی عمل می کند و برای اینکه به ماکزیمم اثر خود برسد به 4 ساعت زمان نیاز دارد.

عوارض جانبی احتمالی:

تهوع، سردرد ، خشکی دهان، استفراغ، لرزش، خواب آلودگی، خستگی

هشدارها:

• در بیماران مبتلا به فشار خون بالا این داروی سرگیجه باید با احتیاط مصرف شود
• در افراد باردار، در شیردهی و افراد سالمند نیز می بایست احتیاط شود
• این قرص سرگیجه خوابآور است بنابراین در حین استفاده از این دارو از رانندگی و یا کار با ماشین آلات خودداری شود
• در مبتلایان به پارکینسون احتیاط شود
• مصرف همزمان این دارو با الکل خطرناک است

قرص سرگیجه دیمن هیدرینات:

این دارو نیز از خانواده آنتی هیستامین ها می باشد که برای درمان سرگیجه و حالت تهوع به کار می رود . این دارو به داروی ماشین گرفتگی معروف است و به صورت قرص، کپسول، قرص جویدنی و آمپول موجود است. این دارو با نان تراولین نیز معروف است.

برای بیماری سفر دوز قرص 50 میلی گرم آن را نیم ساعت تا یک ساعت قبل از حرکت مصرف کنید و برای هر 6 تا 8 ساعت می توان آن را تمدید کرد.

برای بیماری منییر برای سرکوب حملات حاد نیم تا یک عدد قرص در هر بار استفاده می شود.

 

عوارض قرص سرگیجه دیمن هیدرینات:

این داروی سرگیجه نیز مانند سایر داروهای آنتی هیستامینی که برای درمان سرگیجه به کار می رود عوارض خواب آلودگی و گیجی دارد. البته در کودکان گاهی بیش فعالی نیز گزارش شده است. سردرد و تاری دید خشگی دهان و یبوست از سایر عوارض این دارو می تواند باشد.

هشدارهای لازم در مورد قرص سرگیجه دیمن هیدرینات:

در صورتیکه داروی سرگیجه دیمن هیدرینات باعث ایجاد تغییرات روانی و خلقی، افزایش ریتم ضربان قلب و لرزش و تشنج و یا مشکل در ادرار شد حتما به پزشک مراجعه کنید.

قرص سرگیجه دیمن هیدرینات برای چه کسانی ممنوع است

درست است که این قرص سرگیجه به نام قرص ماشین معروف است ولی این قرص سرگیجه تنها برای همراهان راننده توصیه می شود و اگر شما راننده هستید این قرص را مصرف نکنید زیرا باعث ایجاد خواب آلودگی شدید و تاری دید می شود .

سایر قرص های سرگیجه:

بغیر از گروه آنتی هیستامین ها داروهای سرگیجه دیگری نیز موجود است که به عنوان داروی سرگیجه به کار می رود . این داروها درمان قطعی سرگیجه نیستند و به صورت طولانی مدت نباید استفاده شوند.

• بنزودیازپین ها (Benzodiazepines): از این گروه می توان به آلپرازولام و لورازپام، دیازپام و موارد این چنینی اشاره کرد.
• آنتی کولینرژیک ها (Anticholinergics)
• نورولپتیک ها (Neuroleptics)
• آنتاگونیست های کلسیم (Calcium antagonists)
• سروتونرژیک ها (Serotonergic)

قرص سرگیجه و حالت تهوع

برای حالت تهوع داروهای مختلفی وجود دارد که لیست بسیار طولانی ای دارد که معروف ترین آنها شامل اندانسترون ،پرومتازین،مکلیزین ، دیمن هیدرینات، دیفن هیدرامین و موارد زیادی می شود. اما اگر سرگیجه شما با حالت تهوع همراه است، از آنتی هیستامین های بدون نسخه (بدون نسخه) مانند مکلیزین یا دیمن هیدرینات (درامامین) می توانید استفاده کنید. این داروها ممکن است باعث خواب آلودگی شوند. آنتی هیستامین های غیر خواب آور برای این منظور چندان موثر نیستند.

آمپول برای سرگیجه گوش میانی

بعضی افراد به دنبال یافتن آمپول برای سرگیجه گوش میانی هستند . در ابتدا بگوییم که چنین دارویی اصلا وجود خارجی ندارد ما با مشاوره با متخصصین سرگیجه متوجه شدیم که منظور افراد از این اصطلاح دو مورد ممکن است باشد:

1- دارو برای درمان عفونت های گوش میانی که باعث ایجاد سرگیجه شده اند که در این صورت منظور انتی بیوتیک هایی است که عفونت های گوش میانی را درمان می کند و یا

2- دارو برای سرگیجه های ناشی از التهاب عصب تعادل در گوش داخلی  و یا در اصطلاح تخصصی لابیرنتیت که در این صورت  کورتن با دوز بالا تجویز می شود که ممکن است تزریقی نیز باشد.

درمان غیر دارویی سرگیجه

سرگیجه دلایل مختلفی دارد. بر اساس نوع و علت سرگیجه درمان نیز متفاوت است. درمان می تواند دارویی باشد و یا کاملا برعکس مصرف دارو ممکن است روند درمان را متوقف کرده و باعث بدتر شدن شرایط شود. برای درمان سرگیجه اولین قدم انجام ارزیابی های دقیق برای تشخیص علت سرگیجه است وبر این اساس درمان دارویی و یا غیر دارویی انجام خواهد شد.

طبق آمارها بیشترین سرگیجه ها به علت مشکلات سیستم دهلیزی در گوش داخلی رخ می دهد . یکی از رایج ترین این سرگیجه ها BPPV‌ است که در اثر جا به جایی کریستالهای کربونات کلسیوم در گوش داخلی اتفاق می افتد. برای درمان این نوع سرگیجه مانور درمانی انجام می شود.

مانور درمانی سرگیجه:

در روش مانور درمانی متخصص تلاش می کند تا با انجام روش های خاص و قراردهی سر و گردن در موقعیت های خاص کریستال های رها شده در فضای گوش داخلی را به فضای بیرون بریزد تا مشکل سرگیجه حل شود. این روش درمان کاملا قطعی است ولی تعداد جلسات مورد نیاز در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است بین ۳ تا ۵ جلسه برای درمان کامل زمان نیاز باشد.در این روش درمانی نیاز به استفاده از داروی خاصی نیست و اگر شما به این نوع درمان نیاز داشته باشید ولی داروی سرگیجه مصرف کرده باشید دارو روند درمان را به تعویق می اندازد.

دارو برای سرگیجه عصبی

سرگیجه عصبی یک اصطلاح کلی است که به چند نوع مختلف سرگیجه گفته می شود. چند نوع سرگیجه عصبی وجود دارد و بسته به اینکه شما کدامیک از سرگیجه های عصبی را دارید درمان آن متفاوت است.

داروی سرگیجه عصبی ناشی از میگرن دهلیزی :

میگرن دهلیزی می تواند علائم دهلیزی یا تعادلی با یا بدون سردرد واقعی ایجاد کند.تقریباً همیشه سابقه حساسیت حرکتی (مانند بیماری ماشین) از دوران کودکی و سردردهای میگرنی در دوره ای از زندگی فرد وجود دارد، حتی اگر آخرین بار ده ها سال پیش رخ داده باشد.میگرن دهلیزی به طور کامل شناخته نشده است، اما به نظر می رسد از مسیرهای همپوشانی که درد و ورودی های دهلیزی را به مغز تعدیل می کند، ناشی می شود.بسیاری از محرک های سردرد میگرنی می توانند باعث میگرن دهلیزی شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد میگرن دهلیزی مقاله سرگیجه و سردرد در همین سایت را مطالعه کنید.

اگر فرد دچار حملات مکرر شود، پزشک ممکن است یک یا چند مورد از این داروها و همچنین داروهای دیگر را توصیه کند:

• مسدود کننده های بتا
• مسدود کننده های کانال کلسیم
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
• مهارکننده‌های بازجذب سروتونین یا سروتونین/نوراپی نفرین (SSRIs یا SNRIs)
• توپیرامات

افراد مبتلا به سرگیجه عصبی ناشی از میگرن دهلیزی می توانند با حفظ برنامه خواب و وعده غذایی منظم، اجتناب از محرک ها، ورزش منظم و مدیریت استرس، تعداد و شدت حملات را کاهش دهند.

داروی سرگیجه عصبی ناشی از حملات اضطرابی و حملات پانیک

برای سرگیجه های عصبی ناشی از اضطراب و حملات پانیک همیشه داروی اختصاصی تجویز نمی شود . در بسیاری موارد مثلا در مورد حملات اضطرابی عامل اضطراب باید شناسایی و برطرف شود . برای کسب اطلاع بیشتر در مورد سرگیجه های ناشی از حملات اضطرابی و پانیک مقاله ای در همین سایت با عنوان حملات اضطرابی و سرگیجه را مطالعه کنید. راهکارهای زیر می توانند به کنترل حملات اضظرابی کمک کنند.

• برخی از تکنیک‌های آرامش‌بخشی را به کار بگیرید – تمرین‌های تنفسی، تجسم‌ها و آرام‌سازی عضلات همگی راه‌های مفیدی برای آرام کردن خود در لحظه‌ای هستند که احساس اضطراب شدید می‌کنید. اگر بتوانید فراتر از احساس سرگیجه و سبکی سر تمرکز کنید، تکنیک‌های آرام‌سازی می‌توانند برای کنترل نشدن تنفس و کاهش تنش در بدن شما عالی باشند.
• از محرک ها دوری کنید – قهوه و الکل می تواند به احساس کم آبی کمک کند، که می تواند احساس سرگیجه و سبکی سر را بدتر کند. نوشیدن آب به طور منظم می تواند به از بین بردن مواردی مانند سردرد کمک کند و اگر فکر می کنید ممکن است غش کنید، احساس بهتری در شما ایجاد می کند. مقاله سرگیجه بعد از مصرف قهوه را مطالعه کنید.
• حواس خود را پرت کنید – تمرکز مجدد از هر چیزی که باعث اضطراب شما می شود می تواند به تسکین سریع علائم کمک کند. چیزی به کوچکی جابجایی به یک اتاق دیگر می تواند ذهن شما را از چیزی که باعث اضطراب شما و در نتیجه سرگیجه شما می شود دور کند.
• گوش دادن به موسیقی – انواع خاصی از موسیقی برای کاهش اضطراب، کمک به کاهش ضربان قلب و منحرف کردن ذهن شما شناخته شده است. اگر احساس سرگیجه یا بیهوشی کردید، بنشینید و موسیقی آرام بخش بگذارید.
• یک لحظه وقت بگذارید – احتمالاً یک دلیل اصلی اضطراب، موقعیت یا سناریویی وجود دارد که وقتی سرگیجه شما در میانه آن هستید. بیش از هر چیزی که نیاز دارید یک لحظه وقت بگذارید، خود را از موقعیتی که باعث ایجاد احساس اضطراب در شما می شود دور کنید. به خودتان کمک کنید تا آرام شوید و بهترین فرصت را برای کاهش احساس سرگیجه بدهید.

خلاصه مقاله:

داروها برای تسکین اولیه و حاد علائم سرگیجه مفید هستند ولی برای درمان سرگیجه هایی که مدت هاست وجود دارند کمک کننده نیستند و باید روش هایی مانند توانبخشی در بعضی موارد جایگزین شود. اینکه چه دارویی برای سرگیجه شما مفید است بسیار به نوع سرگیجه شما بستگی دارد. پیش از شروع مصرف دارو برای سرگیجه حتما باید تست های تخصصی سرگیجه را انجام داده باشید و تنها تحت نظر پزشک درمان را انجام دهید.