سرگیجه ناگهانی همیشه وحشتناک است. این مشکل ریشه در مسائل مختلفی می تواند داشته باشد از بیماری های گوش داخلی گرفته تا مشکلات قلبی و حتی سکته . سرگیجه ناگهانی می تواند به دلیل افت فشار خون، مصرف داروهای خاص ، الکل و حتی استرس نیز باشد. سرگیجه ناگهانی ممکن است بسیار خفیف باشد در حدی که فرد احساس کند برای چند لحظه تلوتلو خورده است یا زیر پا خالی شده است و یا آنقدر شدید باشد که خاطره اولین بروز آن هیچ گاه از یاد نرود.
علت سرگیجه به عامل ایجاد کننده آن بستگی دارد .در ادامه مطلب ما همه چیز در مورد بروز سرگیجه ناگهانی را به شما خواهیم گفت.
در صورت بروز سرگیجه ناگهانی چه کارهایی باید انجام دهیم؟
به این دلیل که سرگیجه ممکن است ناشی از مسائل مهم مانند سکته باشد ، رخداد سرگیجه از موارد اورژانس پزشکی محسوب می شود که باید در صورت بروز بلافاصله به پزشک و یا مراکز درمانی مراجعه شود.
سرگیجه های ناگهانی که همراه با تغییر در بینایی و تاری دید، اختلال در گفتار، بی حسی یا ضعف و فلج عضلات به ویژه عضلات صورت هستند بسیار سریع باید بررسی شوند. در این موارد با اورژانس تماس بگیرید.
همچنین هر فرد مبتلا به سرگیجه ناگهانی که سردرد شدید و تب بالا و حالت تهوع دارد نیز می بایست به سرعت به اورژانس مراجعه کند.
برای چه سرگیجه هایی باید به اورژانس مراجعه کنیم
اقدامات فوری هنگام بروز سرگیجه ناگهانی:
- اگر اولین بار است که دچار سرگیجه شده اید ابتدا با اورژانس تماس بگیرید.احتمال وجود سکته را مد نظر قرار دهید. به ویژه اگر درد قفسه سینه و تنگی نفس همراه سرگیجه باشد.
- فشار خون خود را اندازه بگیرید . افت فشار خون می تواند باعث ایجاد سرگیجه شود.
- احتمال افت قند خون را در نظر بگیرید
- در هنگام بروز سرگیجه ناگهانی فورا دراز بکشید.
- اگر احساس چرخش سر دارید در حالیکه دراز کشیده اید چشمان خود را ببندید و یا اتاق را تاریک کنید.
- بسیار آرام و با احتیاط حرکت کنید . شکستگی ها بر اثر زمین خوردن بی اختیار در هنگام حملات سرگیجه بسیار شایع و جدی است
- مایعات فراوان مانند آب بنوشید زیرا کمبود آب نیز می تواند باعث ایجاد سرگیجه شود.
- از خوردن قهوه، کشیدن سیگار مصرف الکل و داروهای خودسرانه اجتناب کنید.
- سعی کنید خونسردی خود را حفظ کنید
- در صورتی که شرایط اورژانسی نیست پس از سپری شدن دوره سرگیجه به مرکز سرگیجه آوای امید مراجعه کنید
این را نیز بدانید که سرگیجه به تنهایی جای نگرانی ندارد بخصوص اگر برای چندمین بار است که حملات سرگیجه را تجربه می کنید . اما اگر سرگیجه همراه با ضعف و بیحالی، دید دوتایی، و یا احساس در در گردن و بازوها هستید فورا با اورژانس تماس بگیرید.
آیا رخداد سرگیجه طبیعی است؟
سرگیجه ، گیجی منگی و اختلالات ایجاد کننده عدم تعادل از جمله شایعترین مشکلات در برگسالان هستند. نزدیک به 40 درصدافراد سرگیجه را حداقل برای یک بار در طول عمر تجربه می کنند . شیوع سرگیجه در زنان بیشتر از مردان است. هرچند که رخداد سرگیجه طبیعی نیست ولی شیوع بالایی دارد.
آیا سرگیجه ناگهانی علامت تومور مغزی است؟
احساس سرگیجه چون همراه با استرس بسیار زیادی است همیشه ذهن افراد را به سمت بدترین اتفاقات میبرد. آیا سرگیجه علامت تومور مغزی است؟ سرگیجه های چرخشی معمولا علامت تومور نیستند و در اغلب موارد نشانه مشکلات گوش داخلی است.
اولین علائم تومورهای مغزی شامل:
- شروع ناگهانی یا تغییر در الگوی سردرد
- سردرد هایی که به تدریج بدتر و شدیدتر می شوند
- حالت تهوع و استفراغ بی دلیل
- مشکلات بینایی مانند تاری دید، دوبینی یا کاهش دید محیطی
- کاهش تدریجی حس یا حرکت رد پاها و دست ها
- مشکل در حفظ تعادل
تقسیم بندی انواع گیجی در 3 دسته
سرگیجه
در این نوع گیجی فرد احساس می کند زمین دور سرش چرخیده است و یا خود فرد در حال چرخش است . مدت زمان این نوع سرگیجه ممکن است از چند ثانیه تا چندین ساعت و روز باشد. این نوع گیجی بیشتر علامت بیماریهای گوش داخلی است . ممکن است یک عامل ویروسی در گوشی داخلی ایجاد کننده این مشکل باشد و یا تغییرات فشار گوش داخلی آن را ایجاد کرده باشد. شایعترین سرگیجه ها از این نوع می باشند به طوری که حدود 54 درصد از شکایت سرگیجه ناگهانی را به خود اختصاص می دهد.
گیجی – منگی
گاهی از این اصطلاح به طور اشتباه به جای سرگیجه استفاده می شود. در حالیکه گیجی – منگی یک احساس سبکی سر تلو تلو خوردن و منگی است و کاملا با احساس چرخش زمین اطراف فرد که نشاندهنده سرگیجه واقعی است متفاوت است. احساس ضعف کردن نیز در این گروه از سرگیجه ها قرار می گیرد. احساس ضعف و سبکی سر معمولا به دلیل افت زیاد فشار خون رخ می دهد که در این حالت فرد زمانی که از حالت نشسته ناگهان بلند می شود این نوع گیجی را تجربه می کند. بیماری های قلبی عروفی از دیگر دلایل رایج بروز این سرگیجه است.
عدم تعادل
یک نوع از گیجی هم وجود دارد که در واقع احساس عدم تعادل است و با دو نوع قبلی گیج و منگی متفاوت است . این احساس به دلیل مشکلات عضلات مفاصل و گاهی بینایی رخ می دهد . آسیب به عصب پاها نیز این عدم تعادل را می تواند ایجاد کند . پارکینسون نیز ایجاد عدم تعادل می کند. دیگر موارد سرگیجه ناگهانی و عدم تعادل شامل مصرف داروها است . بیماری های گوش داخلی نیز می تواند عدم تعادل ایجاد کند که باید بررسی شود.
پس به طور کلی 93 درصد از افرادی که برای اولین بار به دلیل سرگیجه ناگهانی به پزشک عمومی مراجعه می کنند مبتلا به BPPV یا نوریت وستیبولار حاد و یا بیماری منیر مبتلا هستند که از جمله بیماری های گوش داخلی هستند.سایر موارد شامل: دارو، الکل ، امینوگلیکوزیدها ، ضد افسردگی ها، شل کننده های عضلانی ،باربیتوراتها، کوکایین، دیورتیک ها ( فروزماید)نیتروگلسیرین، کوئیینین، سالیسیلات ها ، بیماری های قلبی عروقی، میگرن،لابیرنتیت حاد، M.S و تومورهای درون جمجه می باشد.
آیا کمبود خواب می تواند باعث ایجاد سرگیجه ناگهانی شود
وقتی فرد دچار کمبود خواب باشد در اول صبح احساس خستگی دارد. محرومیت خواب ناشی از اختلال خواب علائم سرگیجه مانند گیجی- منگی،حالت تهوع، یا استفراغ را بدتر می کند.
آیا سرگیجه ناگهانی بر اثر بیماری قلبی است؟
در اغلب موارد سرگیجه مربوط به بیماری قلبی با علائم دیگری همراه است. این علائم شامل نفس های کوتاه، تورم دست ها و پاها، خستگی بسیار زیاد یا درد قفسه سینه. در مواردی که به بیماری قلبی شک دارید باید سریعا به متخصص مراجعه کنید. سرگیجه به ویژه گیجی و منگی ای که بعد از به سرعت بلند شدن اتفاق می افتد یک علامت شایع مشکلات قلبی است.
آیا سرگیجه ناگهانی خود به خود درمان می شود
اینکه سرگیجه خود به خود درمان می شود یا خیر به علت ایجاد کننده آن بستگی دارد. مثلا اگر سرگیجه بر اثر عفونت گوش داخلی ایجاد شده باشد با مصرف آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط پزشک درمان می شود. به غیر عفونت های ویروسی گوش داخلی افزایش فشار گوش داخلی نیز با دارو کنترل و درمان می شود.
بعضی از انواع سرگیجه های ناشی از گوش داخلی با تمرینات خاصی که مانور درمانی نامیده می شود درمان می شوند. بعضی از سرگیجه ها نیز خود به خود درمان می شوند. در صورتیکه بدانیم علت سرگیجه ما چیست و اطمینان حاصل کنیم که خطرناک نیست می توان با خیال راحت مراحل درمان را طی کنیم.
برای دانستن علت سرگیجه چه کاری انجام دهیم
توصیف علایم سرگیجه توسط بیمار سخت و چالش برانگیز است به همین دلیل برای علت یابی دقیق نمی توان تنها به علایم ذکر شده از طرف بیمار بسنده کرد و باید ارزیابی های کامل انجام شود. این ارزیابی ها معمولا شامل تاریخچه گیری کامل ، آزمایشات سرولوژیک و رادیولوژیک و ارزیابی های تخصصی سیستم گوش داخلی است که معمولا با دو عنوان تست سرگیجه VNG و ECOG توصیه می شوند.
آزمون VNG مهمترین و بهترین تستی است که با دقت بالایی می تواند به تشخیص علت سرگیجه شما کمک کند.
من مبتلا به سرگیجه هستم چرا پزشک انجام ارزیابی های شنوایی را برای من توصیه کرده است؟
BPPV ، نوریت وستیبولار حاد و بیماری منیر بیشترین علل رخداد سرگیجه هستند . هر سه این بیماریها به دلیل وجود اختلال در گوش داخلی رخ می دهند و بنابراین طبیعی است که در صورت بروز سرگیجه با توجه به شیوع بالای این اختلالات ارزیابی های شنوایی برای بیماران مبتلا به سرگیجه توصیه شود.
ارزیابی هایی که پزشک برای تشخیص سرگیجه توصیه می کند ممکن است از ارزیابی های پایه سیستم شنوایی تا ارزیابی های جامع سیستم تعادلی واقع در گوش داخلی شامل شود. لیستی از این ارزیابی ها شامل:
ارزیابی های پایه:
ادیومتری تون خالص که با اصطلاح PTA یا در اصطلاح عامیانه تر نوار گوش توسط پزشک توصیه می شود.
تمپانومتری Tympanometry : که با اصطلاحات Tymp ، impedance و TY توسط پزشک توصیه می شود. این تست وجود عفونت و مشکلات گوش میانی ، پرده گوش و استخوانچه ها را نشان می دهد.
رفلکس اکوستیک که با علامت اختصاری AR توسط پزشک توصیه می شود.
ارزیابی های اختصاصی سیستم تعادل:
الکتروکوکلئوگرافی : این ارزیابی به صورت EcoG یا EcochG سفارش داده می شود و در این ارزیابی در اصطلاح افزایش فشار مایع گوش داخلی مشخص می شود . این ارزیابی معمولا برای تشخیص افتراقی بیماری منیر به کار برده می شود.
ویدئو نیستاگموگرافی: که به صورت VNG توسط پزشک سفارش داده می شود نوعی تست سنجش ارگان های تعادلی در گوش داخلی است و حرکات غیرارادی چشم که نیستاگموس نامیده می شود را ارزیابی می کند.
ABR : در این ارزیابی سلامت عصب گوش مورد بررسی قرار می گیرد.
به جز بیماری های گوش چه عوامل دیگری باعث بروز سرگیجه ناگهانی می شود؟
افت فشار خون
فشار خون پایین که عامل ایجاد سرگیجه ناگهانی است در اغلب موارد بیماری محسوب نمی شود و فقط اگر ایجاد علائم و مشکلات مزمن کند می تواند بیماری محسوب شود. علائمی که افت فشار خون ممکن است ایجاد کند:
- سرگیجه یا احساس سبکی سر
- تهوع و استفراغ
- دشواری نفس کشیدن شامل تنفس سریع که عمیق نیست
- تاری دید
- احساس تشنگی
- احساس خستگی
- غش
سرگیجه ناگهانی در افت فشار خون به صورت چرخش زمین نیست و اغلب احساس گیجی منگی یا سبکی سر است.
گردش خون ضعیف
گردش خون ضعیف نیز از عوامل بروز سرگیجه ناگهانی است .معمولا به دلیل بیماری هایی مانند دیابت ، چاقی ،بیماریهای قلبی و مشکلات عروقی رخ می دهد. سیستم گردش خون بدن مسئول ارسال اکسیژن و مواد غذایی به سراسر بدن است.
علائمی که اختلال در سیستم گردش خون ایجاد می کند شامل:
- بی حسی و احساس گزگز در دست ها و پاها
- سردی دست و پا
- خستگی
- احساس گیجی و منگی
داروها
سرگیجه های ناشی از دارو شایع هستند. سرگیجه های ناشی از دارو ممکن است انواع مدل ها از سرگیجه چرخشی تا احساس سبکی سر و عدم تعادل باشند. بغیر از داروها ، مصرف الکل نیز می تواند باعث ایجاد سرگیجه شود که مداوم وآزادهنده است. برای اطلاع از توضیحات کامل داروهای ایجاد کننده سرگیجه به مقاله علت سرگیجه های مداوم مراجعه کنید.
اختلال اضطرابی
اختلالات اضطرابی نوعی از اختلالات روانی هستند که شامل نشانه های ترس و اضطراب هستند. اختلالات اضطرابی با لرز و تپش قلب و احساس گیجی منگی همراه هستند. سرگیجه هایی که این افراد گزارش می کنند به صورت سرگیجه چرخشی نیست و بیشتر احساس سبکی سر است.
فقر آهن
کم خونی فقر آهن شایعترین نوع کم خونی است که عامل سرگیجه ناگهانی است. علائم این بیماری شامل:
- پوست رنگ پریده
- احساس خستگی دایم و کمبود انرژی
- سرگیجه و سردرد
- سختی نفس کشیدن (تنگی نفس)
- افزایش ضربان قلب
- خواب آلودگی و بدخلقی
سرگیجه های ناشی از کم خونی فقر آهن به صورت چرخشی نیستند و بیشتر به صورت سیاهی رفتن چشم گزارش می شوند.
افت قند خون
افت قند خون سطح غیر طبیعی پایین قند خون (گلوکز خون) است. از آنجا که مغز به عنوان منبع اصلی تأمین انرژی به قند خون وابسته است، کاهش قند خون در عملکرد صحیح مغز اختلال ایجاد می کند. این می تواند باعث سرگیجه، سردرد، تاری دید ،مشکل در تمرکز و سایر علائم عصبی شود.
علائم افت قند خون موارد زیر است:
- تعریق (تقریباً همیشه وجود دارد). از روی عرق کردن موهای پشت گردن خود را چک کنید.
- عصبی بودن، لرزش و ضعف.
- گرسنگی شدید و حالت تهوع خفیف.
- سرگیجه و سردرد.
- تاری دید.
- یک ضربان قلب سریع و احساس اضطراب.
- این علائم ممکن است اندکی پس از خوردن غذایی که حاوی قند است از بین بروند.
مسمومیت با منوکسید کربن:
مسمومیت با منواکسید کربن علائم زیادی دارد که از مهمترین آنها به احساس خستگی و خواب آلودگی زیاد و گیجی و منگی می توان نام برد.
گرمازدگی و کمبود آب
کم آبی و بدن و گرما زدگی نیز می تواند باعث ایجاد حس گیجی و منگی و سرگیجه شود.
بدون دیدگاه