سرگیجه یکی از مشکلات پیچیده ایست که ممکن است علت های مختلفی داشته باشد. سرگیجه حتی بسته به اینکه چه زمانی رخ می دهد می تواند نشان دهنده بیماری ها و مشکلات متفاوتی باشد. مثلا سرگیجه صبحگاهی می تواند به علت آپنه تنفسی رخ دهد . در این مقاله ما ارتباط بین سرگیجه و آپنه تنفسی را مورد بررسی قرار می دهیم.
آپنه تنفسی و سرگیجه
سرگیجه صبحگاهی یکی از علائم شایع آپنه خواب است .آپنه یک اختلال خواب است که در آن تنفس فرد به طور مکرر در طول خواب متوقف و شروع می شود.
خواب نامطلوب می تواند باعث سرگیجه شود سایر علائم خواب نامطلوب عبارتند از:
- خروپف (اغلب به اندازه کافی بلند است که مزاحم دیگران در اتاق مشترک شود)
- تنگی نفس یا نفس نفس زدن در هنگام خواب
- بیداری های مکرر در شب
- خشکی دهان
- سردرد صبحگاهی
- خواب آلودگی در طول روز
- مشکل در تمرکز در محل کار
- تحریک پذیری یا تغییرات خلقی
آپنه تنفسی چیست
آپنه خواب یک اختلال خواب بالقوه جدی است که در آن تنفس به طور مکرر متوقف و شروع می شود. اگر با صدای بلند خروپف می کنید و حتی پس از یک خواب کامل شبانه احساس خستگی می کنید، ممکن است دچار آپنه تنفسی خواب باشید.
2 نوع اصلی آپنه تنفسی
آپنه انسدادی خواب (OSA): که رایج‌ترین شکلی است که زمانی رخ می‌دهد که عضلات گلو شل می‌شوند و جریان هوا را به داخل ریه‌ها مسدود می‌کنند. OSA
معمولاً در افراد دارای اضافه وزن یا چاق دیده می شود. فرد مبتلا دوره های مکرر آپنه (قطع تنفس) را دارد که برای چند ثانیه در طول شب طول می کشد. شیوع تخمین زده شده OSA مرتبط با خواب آلودگی روزانه در مردان بالغ 4 درصد و در زنان بالغ 2 درصد است. اگر از خواب آلودگی، خستگی در طول روز، سردرد صبحگاهی و خروپف رنج می برید، باید از نظر OSA غربالگری شوید.
آپنه خواب مرکزی (CSA) : که زمانی رخ می دهد که مغز سیگنال های مناسبی را به عضلات کنترل کننده تنفس ارسال نمی کند.آپنه خواب مرکزی مورد اورژانسی در درمان محسوب می شود، همچنین به عنوان آپنه خواب پیچیده نیزشناخته می شود، که زمانی اتفاق می افتد که فردی مبتلا به OSA باشد در هنگام دریافت درمان OSA به CSA تبدیل می شود.
اگر فکر می کنید ممکن است آپنه خواب داشته باشید، به پزشک خود مراجعه کنید. درمان می تواند علائم شما را کاهش دهد و ممکن است به جلوگیری از مشکلات قلبی و سایر عوارض کمک کند.
چرا آپنه باعث سرگیجه می شود؟
آپنه خواب از راه های مختلفی می تواند باعث سرگیجه شود. و علت سرگیجه باشد که در ادامه به آن می پردازیم
- یکی از مکانیسم های اصلی اختلالات عروق مغزی ناشی از آپنه خواب است که بر سلامت و عملکرد رگ های خونی تغذیه کننده مغز تأثیر می گذارد. کاهش خون رسانی به مغز (ایسکمی مغزی) نیز می تواند منجر به سرگیجه شود.آپنه خواب تنفس را به خطر می اندازد که منجر به کاهش سطح اکسیژن خون (هیپوکسمی) می شود. هیپوکسمی، به نوبه خود، مسیرهای مختلفی را ایجاد می کند که می تواند به رگ های خونی تأمین کننده مغز، ریه ها و قلب آسیب برساند. این می تواند باعث مشکلاتی مانند سردرد صبحگاهی، فشار خون بالا و میگرن شود که می تواند سلامت رگ های خونی را بیشتر بدتر کند و چرخه معیوب را ایجاد کند.
- گوش داخلی نقش مهمی در حفظ حس تعادل ایفا می کند که در صورت اختلال می تواند منجر به سرگیجه یا گیجی منگی شود. آپنه خواب می تواند جریان خون در گوش داخلی را مختل کند. این اختلال در جریان خون درگوش داخلی منجر به سرگیجه می شود .
- آپنه خواب می تواند باعث سرگیجه به دلیل اپیزودهای خواب آلودگی بیش از حد در طول روز شود.
- بیماری قلبی عروقی که به دلیل آپنه خواب رخ می دهد ممکن است اکسیژن خون را به خطر بیندازد. این ممکن است به عنوان سبکی سر، حالت تهوع و احساس غش کردن (پیش سنکوپ) تلقی شود.
چه زمانی در مورد سرگیجه به مرکز سرگیجه مراجعه کنیم
سرگیجه به احساس عدم تعادل یا سبکی سر اشاره دارد و می تواند کیفیت زندگی شما را به خطر بیندازد یا حتی خطر تصادف را افزایش دهد. علاوه بر این، سرگیجه می تواند نشانه ای از شرایط جدی مانند آپنه خواب، نارسایی قلبی و اختلالات عصبی باشد. بنابراین نباید آن را نادیده گرفت و باید به موقع به دنبال درمان پزشکی بود.
اگر فکر می کنید علائم آپنه خواب را دارید، در جستجوی درمان پزشکی تاخیر نکنید. آپنه خواب با بیماری هایی از جمله حملات قلبی، دیابت نوع دوم، سکته مغزی، سندرم متابولیک و بیماری های کبدی و همچنین عوارض جدی و خطر بالای مرگ مرتبط است.
اگر سرگیجه مکرر دارید با پزشک خود مشورت کنید اگر سرگیجه با علائم زیر همراه باشد باید به صورت اورژانسی بررسی شود:
- درد قفسه سینه
- سردرد شدید یا ناگهانی
- ضعف بدن یا ضعف صورت در هر قسمت از بدن
- تنگی نفس
- مشکلات بینایی
- مشکلات شنوایی
- لکنت زبان
- از دست دادن هوشیاری
- گیجی
- حرکات غیر طبیعی بدن یا تشنج
- استفراغ مداوم
خطرات آپنه طولانی مدت خواب چیست؟
در افرادی که از آپنه خواب رنج می برند، به دلیل رسوب چربی بین رشته های عضلانی، ماهیچه های زبان و گلو تون ضعیفی دارند. این ماهیچه ها با خوابیدن فرد شل می شوند و باعث فروپاشی راه های هوایی می شوند. چنین فردی برای مدت کوتاهی مدت کوتاهی نفس نمی کشد که او را برای یک ثانیه بیدار می کند و دوباره به خواب می رود. چرخه طولانی بیداری و خواب در طول شب، مدت زمان صرف شده در مراحل خواب عمیق را محدود می کند. OSA درمان نشده یک عامل خطر برای فشار خون بالا، سکته مغزی، نارسایی قلبی، عملکرد ضعیف کار و حوادث است.
از این رو، تشخیص به موقع آپنه خواب و درمان آن مهم است.
چگونه می توانم آپنه خواب را در خانه کنترل کنم؟
- آپنه خواب را می توان در مطالعات خواب بررسی کرد. این کارها را می توان در آزمایشگاه های خواب تحت نظارت متخصص خواب یا با استفاده از مانیتورهای خواب خانگی (HSM) انجام داد. HSM ها نیاز به نسخه پزشک دارند. مانیتورهای خواب خانگی در مقایسه با مطالعه انجام شده در آزمایشگاه خواب به راحتی در دسترس و ارزان تر هستند. این مانیتورها دارای درگاه های زیر برای نظارت بر پاسخ های بدن در خواب هستند:
- کانال های تنفسی: شاخک های بینی و یک حسگر برای تامین اکسیژن بینی وجود دارد که تغییرات فشار در طول تنفس در خواب را اندازه گیری می کند.
- یک پالس اکسیمتر متصل به انگشت یا لاله گوش، میزان اشباع اکسیژن خون شما را اندازه گیری می کند.
- الکتروکاردیوگرافی تک سرب یا ECG برای اندازه گیری ضربان نبض شما استفاده می شود.
- کمربند قفسه سینه و شکم برای اندازه گیری تلاش و حرکت تنفسی در خواب استفاده می شود.
- ارزیابی خروپف با استفاده از میکروفون قرار داده شده بر روی گردن انجام می شود.
- مانیتور از ابزارهای بالا برای مطالعه تلاش های تنفسی شما در هنگام خواب استفاده می کند. مکث های تنفسی و سطحی بودن تنفس شما را اندازه گیری می کند. سپس این دستگاه ها شاخص آپنه-هیپوپنه (AHI) شما را محاسبه می کنند AHI به شما می گوید که آیا آپنه انسدادی خواب دارید و اگر چنین است، چقدر جدی است.
انجمن پزشکی خواب آمریکا از دستورالعمل های زیر برای تشخیص OSA حمایت می کند:
AHI خفیف 5-15 رویداد آپنه در ساعت
AHI متوسط 15-30رویداد آپنه در ساعت
AHI شدید بیش از 30 رویداد آپنه در ساعت
برای اکثر بزرگسالان، AHI 5 یا بیشتر معمولاً غیر طبیعی در نظر گرفته می شود. آپنه خواب شدید ممکن است اغلب به تغییرات اساسی در شیوه زندگی و مداخله جراحی نیاز داشته باشد.
آپنه انسدادی خواب
عواملی که خطر ابتلا به این نوع آپنه خواب را افزایش می دهند عبارتند از:
اضافه وزن. چاقی خطر ابتلا به OSA را تا حد زیادی افزایش می دهد. رسوبات چربی در اطراف راه هوایی فوقانی می تواند مانع تنفس شما شود.
دور گردن. افرادی که گردن ضخیم تری دارند ممکن است راه های هوایی باریک تری داشته باشند.
یک راه هوایی باریک. ممکن است یک گلو باریک را به ارث برده باشید. لوزه ها یا آدنوئیدها نیز می توانند بزرگ شده و راه هوایی را مسدود کنند، به ویژه در کودکان.
مرد بودن مردان 2 تا 3 برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به آپنه خواب هستند. با این حال، زنان اگر اضافه وزن داشته باشند یا یائسگی را پشت سر گذاشته باشند، خطر ابتلا را افزایش می دهند.
بزرگتر بودن آپنه خواب به طور قابل توجهی بیشتر در افراد مسن رخ می دهد.
سابقه خانوادگی. داشتن اعضای خانواده مبتلا به آپنه خواب ممکن است خطر شما را افزایش دهد.
استفاده از الکل، آرام بخش یا آرام بخش. این مواد ماهیچه های گلو را شل می کنند که می تواند آپنه انسدادی خواب را بدتر کند.
سیگار کشیدن. احتمال ابتلا به آپنه انسدادی خواب در افراد سیگاری سه برابر بیشتر از افرادی است که هرگز سیگار نکشیده اند. سیگار می تواند میزان التهاب و احتباس مایعات را در راه هوایی فوقانی افزایش دهد.
گرفتگی بینی. اگر در تنفس از طریق بینی مشکل دارید – چه به دلیل یک مشکل آناتومیکی یا آلرژی – احتمال ابتلا به آپنه انسدادی خواب بیشتر است.
شرایط پزشکی نارسایی احتقانی قلب، فشار خون بالا و دیابت نوع 2 برخی از شرایطی هستند که ممکن است خطر آپنه انسدادی خواب را افزایش دهند. سندرم تخمدان پلی کیستیک، اختلالات هورمونی، سکته قبلی و بیماری‌های ریوی مزمن مانند آسم نیز می‌توانند خطر را افزایش دهند.
آپنه خواب مرکزی
عوامل خطر برای این نوع آپنه خواب عبارتند از:
بزرگسالان و افراد مسن بیشتر در معرض خطر آپنه مرکزی خواب هستند.
مرد بودن آپنه خواب مرکزی در مردان بیشتر از زنان است.
اختلالات قلبی. ابتلا به نارسایی احتقانی قلب خطر را افزایش می دهد.
استفاده از داروهای مسکن درد داروهای افیونی، به ویژه داروهای طولانی اثر مانند متادون، خطر آپنه مرکزی خواب را افزایش می دهند.
سکته. داشتن سکته مغزی خطر آپنه مرکزی خواب را افزایش می دهد.
بدون دیدگاه