8 علت سرگیجه بعد از ورزش – درمان ضعف و تهوع بعد از تمرین

سرگیجه بعد از ورزش و تمرین ممکن است نشانه‌ای از کم آبی، خستگی بیش از حد، کاهش قند خون و دیگر مشکلات باشد. همچنین ممکن است سرگیجه هنگام استفاده از دستگاه‌های حرکت مداوم مانند تردمیل رخ دهد. اگر فرد علاوه بر این علائم بی نظمی ضربان قلب نیز دارد، باید به پزشک مراجعه کند.
در برخی موارد، سرگیجه پس از تمرین می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری جدی باشد که نیاز به درمان تخصصی دارد و برای دانستن علت سرگیجه در این موارد باید تست سرگیجه انجام شود.

علت سرگیجه بعد از ورزش

در این مقاله، 8 علت سرگیجه پس از تمرین را لیست می‌کنیم و درباره روش‌های درمان و پیشگیری بحث می‌کنیم.
ابتدا به نوع خاصی از سرگیجه پس از ورزش که کاملا تخصصی است و درهنگام بروز این حالت می بایست به مرکز سرگیجه مراجعه کنید می پردازیم.

سرگیجه وضعیتی خوش خیم

تجربه بیماری سرگیجه وضعیتی خوش خیم یا BPPV پس از انجام ورزش برای برخی افراد امکان‌پذیر است. BPPV یک وضعیت است که با حملات کوتاهی از سرگیجه شدید یا حس چرخش همراه است و معمولاً به واسطه حرکات خاص سر یا تغییرات در وضعیت بدن به وجود می‌آید. در این شرایط فرد پس از یک تمرین که همراه با حرکات سریع سر است هنگام خواب سرگیجه در خواب را تجربه می کند.

فعالیت ورزشی شدید، به ویژه تمریناتی که شامل حرکات سریع و ناگهانی است، می‌توانند تعادل گوش داخلی را به هم بزنند و علائم BPPV را فعال کنند. حرکات قوی مانند پریدن، دویدن یا تمرینات با شدت بالا، ممکن است باعث جابجاییذرات کربنات کلسیم (اوتوکونیا) در گوش داخلی شوند و علائم سرگیجه را ایجاد کنند.
اگر پس از ورزش علائم BPPV را تجربه می‌کنید، می بایست به یک متخصص سرگیجه مراجعه کنید. آنها می‌توانند وضعیت شما را ارزیابی کرده، راهنمایی مناسب ارائه دهند و تمرینات یا حرکات خاصی مانند مانور Epley را توصیه کنند تا به کاهش علائم کمک کرده و تعادل شما را بهبود بخشند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این نوع سرگیجه مقاله سرگیجه در خواب را نیز بخوانید.

خستگی بیش از حد علت سرگیجه بعد از ورزش

خستگی بیش از حد در هنگام فعالیت‌های بدنی رخ می‌دهد که افراد خود را در طول فعالیت فیزیکی به شدت فشار می‌دهند. علائم خستگی بیش از حد که علت سرگیجه بعد از ورزش است، شامل موارد زیر است:

– سرگیجه
غش کردن
– سبک‌ی سری
– تهوع
– کوتاه شدن نفس ها
– تشنگی
– استفراغ

طبق مطالعات سال 2015، آسیب‌های مرتبط با خستگی بیش از حد 36.2٪ از کل آسیب‌هایی که در مراکز تناسب اندام اتفاق می‌افتد را تشکیل می‌دهند.

از طرفی، خستگی بیش از حد نه تنها در باشگاه‌های ورزشی یا کلاس‌های تمرین اتفاق نمی‌افتد. می‌تواند در هر فعالیتی رخ دهد.

 استفاده از دستگاه‌های حرکت مداوم مثل تردمیل

نوع تمرینی که فرد انجام می‌دهد ممکن است تأثیری بر روی تجربه سرگیجه او داشته باشد و علت سرگیجه بعد از ورزش باشد. به عنوان مثال، استفاده از دستگاه الیپتیکال یا تردمیل که هر دو به حرکت مداوم مرتبط هستند، احتمالاً باعث سرگیجه می‌شوند.

بعضی افراد هنگام پاشدن از دستگاه، عدم تعادل یا سرگیجه تجربه می‌کنند. آنها ممکن است احساس کنند هنوز در حال حرکت هستند در حالی که واقعاً در حال حرکت نیستند.

این تجربه به نام سرگیجه واقعی نامیده می‌شود. بعضی افراد که بیماری حرکت یا motion sikness دارند با انجام این تمرینات ورزشی بیماری حرکتشان عود می کند .

کم آبی بدن

کم آبی بدن هنگامی رخ می‌دهد که بدن بیشتر از آبی که دریافت می‌کند، را از دست می‌دهد. اگرچه خشکی بدن بیشتر در کودکان و افراد سالمند رخ می‌دهد، اما می‌تواند بر افراد هر سنی تأثیر بگذارد.
بزرگسالان سالم احتمالاً به علت بیماری کم اهمیتی یا فعالیت بدنی شدید، به ویژه در هوای گرم، خشکی بدن را تجربه می‌کنند.

علائم کم آبی بدن بدن شامل موارد زیر است:

– سرگیجه
– دهان خشک
– تشنگی شدید
– احساس ضعف یا سبک‌سری
– کاهش تعداد ادرارها
– خستگی
– ضعف

حتی خشکی بدن ملایم، که به معنای از دست دادن تنها 1-2٪ از وزن بدن است، می‌تواند این علائم را ایجاد کند و علت سرگیجه بعد از ورزش باشد. بسیاری از افراد فکر می‌کنند که تشنگی یکی از نشانه‌های اولیه خشکی بدن است، اما در زمانی که فرد احساس تشنگی می‌کند، در واقع دچار خشکی بدن شده است.

کمبود اکسیژن

تنفس نامناسب هنگام تمرین به معنای این است که برخی افراد مقدار کافی اکسیژن برای تامین نیاز عضلات خود دریافت نمی‌کنند.
در طول تمرین، عضلات بیش از حد به اکسیژن نیاز دارند. به همین دلیل ضربان قلب و تنفس سریع‌تر می‌شوند تا جذب بیشتری از اکسیژن فراهم شود.
افرادی که به اندازه کافی و یا به اندازه کافی عمیق نفس نمی‌کشند، ممکن است سطح اکسیژن در مغزشان کمتر از سطح بهینه باشد. سرگیجه نشانه‌ای است که مغز به اکسیژن بیشتری نیاز دارد و یکی از دلایل سرگیجه بعد از ورزش است.

افت فشار خون

فشار خون نیرویی است که خون بر دیواره‌های رگ‌ها فشار می‌آورد. در بیشتر افراد، فشار خون سالم کمتر از 120/80 میلی‌متر جیوه (میلی‌متر جیوه جیوه) است. افرادی که فشار خون پایین یا هیپوتانسیون دارند، فشار خونی کمتر از 90/60 میلی‌متر جیوه خواهند داشت.
فشار خون به طور معمول در یک ساعت پس از تمرین کمترین مقدار خود را دارد. با این حال، برخی افراد ممکن است تغییر ناگهانی بیشتری در فشار خون خود تجربه کنند.
علاوه بر سرگیجه،

علائم هیپوتانسیون شامل موارد زیر است:

– دید تار
– غش کردن
– خستگی
– کاهش تمرکز
– تهوع

فعالیت‌های فیزیکی بیشترین علت فشار خون پایین هستند، اگرچه هر فعالیتی می‌تواند آن را به وجود آورد. برخی افراد که افت فشار خون دارند اگر با سرعت زیادی بلند شوند سرگیجه احساس خواهند کرد.
هیپوتانسیون می‌تواند عامل سرگیجه ناشی از تمرین در دوران بارداری باشد. همچنین، این مشکل ناشی از خشکی بدن، مشکلات قلبی و استفاده از برخی داروها است.

افت قند خون

هیپوگلیسمی، یا افت قند خون، زمانی رخ می‌دهد که سطح گلوکز (قند) در خون بسیار کم باشد.
قند، منبع اصلی انرژی بدن است. در طول تمرین، عضلات از مقدار بیشتری از گلوکز نسبت به حالت عادی استفاده می‌کنند. به همین دلیل، برخی افراد در طول یا پس از فعالیت جسمانی، با کمبود قند خون مواجه می‌شوند و دچار مشکل سرگیجه بعد از ورزش می شوند.

علائم هیپوگلیسمی شامل موارد زیر است:

– سرگیجه
– بی قراری
– بی‌حرکتی
– خستگی
– گرسنگی
– عصبانیت
– لرزش
– عرق‌کردن
افرادی که قبل از تمرین سنگین به اندازه کافی غذا نخورده باشند بیشتر در معرض این مشکل هستند .این مشکل می‌تواند برای کسانی که صبح زود و ناشتا تمرین می‌کنند، مشکل رایجی باشد.

آریتمی قلبی

نامنظمی ضربان قلب ، آریتمی قلبی نامیده می شود. نامنظمی‌ها می‌توانند باعث شود قلب بیش از حد سریع، کم‌سرعت یا نامنظم ضربه بزند. بسیاری از شرایط می‌توانند باعث نامنظمی قلبی شوند، از جمله مشکلات قلبی و استرس عاطفی.
تمرین نیز می‌تواند آریتمی قلبی را تحریک یا تشدید کند، به خصوص در افرادی که مبتلا به بیماری قلبی هستند.

همه نامنظمی‌ها علائمی را ایجاد نمی‌کنند، اما زمانی که علائم وجود داشته باشند، شامل موارد زیر می‌شوند:

– سرگیجه
– تغییر در ضربان قلب
– غش کردن
– سرگیجه
– تنگی نفس
– عرق کردن

حتی زمانی که علائم وجود دارند، این به معنای لزوماً داشتن مشکل جدی برای فرد نیست. با این حال، همیشه مهم است که برای نامنظمی‌های مداوم به دکتر مراجعه کنید.

درمان سرگیجه بعد از ورزش

اگر سرگیجه چرخشی شدید احساس می کنید که با حرکت سر شروع و یا تشدید می شود ممکن است ناشی از بیماری گوش داخلی باشد که در این صورت حتما می بایست به مرکز سرگیجه آوای امید مراجعه کرده و درمان های مناسب را دریافت کنید.
وقتی سرگیجه به دلیل فشار زیاد، تنفس نامناسب یا فشار خون پایین رخ می‌دهد، افراد می‌توانند از راهکارهای زیر استفاده کنند:
– کاهش فعالیت و استراحت برای چند دقیقه.
– نشستن و قرار دادن سر بین زانوها که جریان خون به مغز را افزایش می‌دهد.
– تمرین تنفس عمیق به مدت چند دقیقه، به یاد داشته باشید که به آرامی و به‌طور آهسته نفس بکشید و بیرون بدمید.
– هنگام ورزش، به صورت آگاهانه تمرین کنید که به ریتم منظمی نفس بکشید و بدمید.
– هنگامی که سرگیجه در حین استفاده از دستگاه‌هایی مانند تردمیل یا دستگاه‌های دیگری که حرکت مداوم دارند رخ می‌دهد، افراد باید به میله‌ها نزدیک شده و سرعت حرکت خود را کاهش دهند تا زمانی که ایمن است متوقف شوند.

این اقدامات ممکن است از زمین خوردن های خطرناک جلوگیری کند.

– عدم راه رفتن یا رانندگی تا زمانی که سرگیجه برطرف شود.
آب بنوشید
تنها درمان برای کمبود آب جایگزین کردن مایعات و الکترولیت‌ها است. برای اکثر افراد، نوشیدن آب یا نوشیدنی‌های علائم را حل می‌کند.بعضی افراد ممکن است نیاز به مصرف خوراکی آب و الکترولیت‌ها داشته باشند

افراد باید در طول روز به اندازه کافی مایعات مصرف کنند تا ادرار آن‌ها زرد روشن باشد. اگردر یک فضای بسیار گرم یا مرطوب ورزش می‌کنید، سعی کنید مایعات خنک را مصرف کنید تا به خنک شدن بدن کمک کند. بدن مایعات خنک را بهتر از مایعات گرم جذب می‌کند.

برای جلوگیری از کمبود آب بدن، افراد باید در طول روز قبل، در طول و پس از ورزش مایعات را کم کم مصرف کنند. معمولاً نوشیدن مقادیر کوچک به طور مکرر بهتر از نوشیدن مقادیر بزرگ به صورت کمتر است.
چیزی بخورید
با خوردن مقداری غذا سطوح قند خون پایین را افزایش دهید. کربوهیدرات‌های سالم برای درمان قند خون پایین بهترین گزینه هستند، بنابراین بهتر است یک موز در هنگام تمرین بخورید
نوشیدن یک لیوان آبمیوه می‌تواند به سرعت تسکین علائم هیپوگلیسمی باشد.
با این حال، بهتر است بعد از ورزش یک وعده غذایی یا یک میان وعده شامل غلات کامل و پروتئین‌ها مصرف کنید تا افت مجدد قند خون جلوگیری شود.
به سرگیجه خود اهمیت دهید
اگر علائم سرگیجه پس از ورزش به‌طور مداوم ادامه یا تکرار داشته باشد، به مرکز سرگیجه مراجعه کنید . در مرکز سرگیجه اوای امید علت سرگیجه شما بررسی و راهکارهای مفید ارائه خواهد شد.

سایر علت های ایجاد سرگیجه که باید توسط متخصص بررسی شود

– دیابت
– مشکلات قلبی، از جمله نامنظمی ضربان قلب
– بارداری
– کم آبی
– هیپوگلیسمی شدید

پزشک ممکن است داروها یا درمان‌های پزشکی برای دیابت و مشکلات قلبی تجویز کند. در موارد خشکی شدید یا هیپوگلیسمی شدید، ممکن است نیاز به درمان فوری با مایعات وریدی یا گلوکز وریدی باشد.

پیشگیری از سرگیجه بعد از ورزش

برای کاهش خطر سرگیجه بعد از ورزش، می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

– افزایش شدت تمرینات به تدریج
– اجتناب از فشار زیاد روی بدن
– تمرین نفس‌کشیدن منظم در حین تمرینات
– در نظر داشتن انجام پیلاتس یا یوگا، زیرا این فعالیت‌ها به افراد یاد می‌دهند که چگونه تنفس خود را تنظیم کنند
– مصرف مایعات کافی قبل، در حین و پس از تمرینات ورزشی
– خوردن یک میان وعده حاوی کربوهیدرات همراه با پروتئین‌های کم چرب یک ساعت قبل از تمرینات
– ترک سیگار

در چه مواردی نیاز است به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر سرگیجه بعد از ورزش ادامه دار باشد،باید به پزشک خود مراجعه کرد پزشک می‌تواند مشکل را بررسی کرده و به دنبال بیماری های اساسی علت این مشکل باشد.
در صورت تجربه ناگهانی یا مکرر علائم نامنظمی ضربان قلب فورا به پزشک مراجعه کنید
همچنین، برای علائم شدید دیگر بیماری‌ها مانند موارد زیر نیز فورا به پزشک مراجعه کنید
– گیجی و منگی
– خستگی شدید
– عدم توانایی در نگه‌داشتن مایعات در بدن
– غش کردن

خلاصه مقاله

در اغلب موارد، احساس سرگیجه بعد از ورزش دلیل نگرانی جدی نمی‌باشد. این معمولاً نشان می‌دهد که شخص خود را بیش از حد تحت فشار گذاشته است یا قبل از تمرینات غذا و مایع کافی مصرف نکرده است.

اگر سرگیجه فقط هنگام استفاده از تردمیل یا دستگاه مشابهی رخ دهد، این می‌تواند نشان دهنده سرگیجه واقعی باشد.گاهی اوقات، احساس سرگیجه بعد از ورزش ممکن است نشان دهنده فشار خون پایین باشد، به ویژه اگر شخص باردار باشد. با احتمال کمتر، سرگیجه پس از ورزش به مشکل قلبی یا دیابت اشاره می‌کند.افرادی که به طور مکرر یا شدید با سرگیجه مواجه می‌شوند، باید به پزشک مراجعه کنند.