

آیا سرگیجه بیماری است؟
سرگیجه بیشتر از اینکه یک بیماری باشد، یک علامت است. احساس چرخش خود و یا محیط اطراف در حالیکه واقعا حرکتی وجود ندارد سرگیجه نامیده می شود. این احساس ممکن است بسیار خفیف بوده یا به حدی شدید باشد که حفظ تعادل و انجام کارهای روزمره برای فرد دشوار شود.
حملات سرگیجه ممکن است به طور ناگهانی ایجاد شده و برای چند ثانیه طول بکشد، یا ممکن است بسیار طولانیتر باشند. اگر سرگیجه شدید داشته باشید علائم شما ممکن است ثابت باشد و چند روز تداوم داشته باشد و زندگی طبیعی را بسیار دشوار کند.
بروز سرگیجه برای اولین بار یک مورد اورژانس پزشکی محسوب می شود که باید به سرعت بررسی شود
در مرکز شنوایی و تعادل آوای امید تلاش می شود تا دقیق ترین ارزیابی ها برای شناسایی علت سرگیجه شما انجام شود و پس از آن درمان مبتنی بر هر فرد صورت پذیرد.
افزایش کیفیت زندگی مبتلایان به سرگیجه هدف اصلی ماست
سرگیجه های ناشی از گوش داخلی انواع مختلفی که پس از تشخیص با تست های VNG و ECOG و سایر تست ها و ارزیابی ها، قابل درمان هستند . این درمان سرگیجه در ظاهر بسیار ساده ولی در عمل بسیار کارآمد و موثر هستند.این درمان ها در مراکز شنوایی و تعادل و توسط متخصص شنوایی شناسی و تعادل انجام می شود.
در ادامه به معرفی این درمان ها که گاهی با اصطلاح مانور درمانی شناخته می شوند می پردازیم:
روش وضعیت دهی کانال میتواند به تسکین سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم (BPPV) کمک کند. این اختلال، وضعیتی است که در آن شما حملات مختصر، اما شدید سرگیجه و عدم تعادل دارید که هنگام حرکت دادن سرتان رخ میدهد. سرگیجه معمولاً ناشی از مشکلی در قسمت گوش داخلی است که مسئول تعادل است. BPPV زمانی اتفاق میافتد که ذرات ریز داخل کانال (اتوکنیا) در یک قسمت از گوش داخلی شما جدا شده و به داخل کانال های نیم دایره گوش داخلی میافتد.
این روش درمانی میتواند این ذرات را به بخشی از گوش شما منتقل کند که باعث سرگیجه نشود. این روش شامل چندین مانور ساده سر است. این کار در مطب پزشک انجام میشود. این روش معمولاً موثر است و سرگیجه را در حدود 80٪ بیماران پس از یك یا دو بار انجام این مانور، تسكین میدهد. اما ممکن است این مشکل تکرار شود.
روش وضعیت دهی کانال یک روش درمان سرگیجه است که برای تسکین علائم BPPV انجام میشود. این روش ذرات ایجاد کننده علائم را از کانال های نیم دایره گوش داخلی شما که پر از مایع است، به منطقه ای منتقل میکند که مشکلی ایجاد نکنند. آنها به یک منطقه باز و کوچک کیسه مانند منتقل میشوند که یکی دیگر از ساختارهای گوش شما را در خود جای داده است. پس از آن، این ذرات باعث سرگیجه نخواهند شد و به احتمال زیاد توسط مایعات بدن در گوش شما حل میشوند یا دوباره جذب میشوند.
روش وضعیت دهی کانال دارای خطرات خاصی است از جمله:
قبل از شروع عمل حتماً در مورد بیماری های پزشکی مانند گردن یا کمر یا آرتریت روماتوئید پیشرفته به پزشک خود بگویید. ممکن است لازم باشد انجام این عمل را به تأخیر بیندازید.
هیچ آماده سازی خاصی برای این روش درمانی وجود ندارد. لباسی بپوشید که به شما امکان حرکت آزادانه در هر یک از مانورها را بدهد.
در طول روش:
روش وضعیت دهی کانال شامل نگه داشتن چهار حالت است و هر کدام را برای حدود 30 ثانیه نگه میداریم یا اگر علائمی داشته باشید تا زمان رفع آن ها باید به آن حالت باقی بمانید. به طور کلی 30 ثانیه بعد از اینکه علائم شما متوقف شد، در هر وضعیت خواهید ماند. درمانگر در حین انجام این فرآیند، چشم های شما را از نظر حرکات غیرطبیعی رصد خواهد کرد. این روش ممکن است طی یک جلسه درمان سه یا چند بار تکرار شود.
پس از انجام مراحل، دستورالعمل های درمانگر خود را دنبال کنید. او به شما یاد میدهد که چگونه این روش را خودتان یاد بگیرید تا در صورت لزوم این کار را در خانه انجام دهید. قبل از برطرف شدن علائم ممکن است لازم باشد این تمرینات را برای چندین روز انجام دهید.
تقریباً 80٪ افرادی که تحت این عمل قرار میگیرند، تسکین مییابند. اما در صورت بازگشت علائم، درمانگر میتواند روش را تکرار کند. برای تسکین علائم ممکن است لازم باشد که این روش چندین بار تکرار شود. در صورت عدم بهبود علائم با درمانگر خود صحبت کنید.
“بازآموزی تعادل” یک روش درمان سرگیجه است که میتواند بهبودی هر تغییری در عملکرد سیستم تعادل (از جمله تغییرات ناشی از سرگیجه مزمن) را تسریع کند. اما اگر سرگیجه مزمن دارید، باید تفاوت بین سرگیجه حمله ای (که تمرینات نمیتواند به شما کمک کند) و سرگیجه طولانی مدت و عدم تعادل (که تمرینات می توانند به شما کمک کنند) را درک کنید.
در این حالت سرگیجه یک احساس شدید چرخش است که به طور ناگهانی اتفاق میافتد، چندین ساعت طول میکشد و معمولاً باعث میشود حس ناخوشی و بیمار بودن داشته باشید و نتوانید از جای خود بلند شوید، راه بروید یا رانندگی کنید. در سرگیجه مزمن، حملات سرگیجه به دلیل تغییر در گوش داخلی ایجاد میشود. این تمرینات نمیتوانند از این حملات جلوگیری کنند (اما باعث این حملات نیز نمیشوند). اگر در حال حاضر به طور مداوم (هر شش هفته یا بیشتر) این نوع حملات را دارید، در حال حاضر این تمرینات نمیتوانند به شما کمک کنند زیرا بهبودی حتی با انجام تمرینات حداقل شش هفته طول میکشد.
تغییراتی در گوش داخلی که باعث حمله سرگیجه میشوند منجر به تغییر در سیگنال های فرستاده شده توسط ارگان تعادل معیوب به مغز میشود. با گذشت زمان، مغز شما با این سیگنالهای جدید سازگار میشود بنابراین سرگیجه کمتری پیدا میکنید. تمرینات بازآموزی تعادل میتواند این روند بهبودی را تسریع کند.
سرگیجه حمله ای معمولاً زیاد اتفاق نمی افتد (معمولاً ماهها یا حتی سالها بین حملات فاصله دارد) اگرچه گاهی اوقات دوره هایی وجود دارد که حملات به طور مکرر اتفاق می افتد. اما ممکن است دریابید که در بین حملات سرگیجه علائم طولانی مدت مانند گیجی، حالت تهوع، عدم ثبات، خستگی یا احساس “خماری” را دارید. این علائم غالباً هنگام فعالیت بدنی، خستگی، استرس یا مسافرت بدتر میشوند. این تمرینات به شما کمک میکند تا این علائم را در طی دوره بین حملات سرگیجه پاک کنید.
مطمئناً پس از رفع علائم طولانی مدت، ممکن است حمله سرگیجه دیگری داشته باشید. در این حالت، باید با استفاده از تمرینات تسریع در بهبودی، کار را از ابتدا شروع کنید. اما افراد مبتلا به سرگیجه مزمن که این تمرینات را امتحان کرده اند میگویند که اطمینان دارند که با استفاده از این تمرینات برای رفع علائم، میتوانند حمله بعدی سرگیجه را با سرعت بیشتری پشت سر بگذارند.
سیستم تعادل به سه حس مختلف متکی است. با استفاده از چشمان خود می توانید ببینید کجا هستید و به کجا می روید. با استفاده از حسگرهای موجود در بدن می توانید مکان و حرکت خود را احساس کنید. و اندام تعادل در گوش داخلی شما (که بعضی اوقات پزشکان از آن به عنوان اندام دهلیزی یا لابیرنت یاد می کنند) هر زمان که سر شما حرکت میکند، این حرکت را حس میکند.
مغز شما مانند یک کامپیوتر عمل میکند، با ترکیب سیگنالهای این سه حس، تصویری پایداری از جهان به شما می دهد و حرکات سر، بدن و چشم را کنترل میکند. اگر هر بخشی از این سیستم تعادل اطلاعات غیرمعمول یا معیوب را ارائه دهد، ممکن است احساس سرگیجه، عدم تعادل یا بی ثباتی کنید.
سیستم تعادل میتواند تحت تأثیر مشکلات مختلف پزشکی قرار گیرد بنابراین مهم است که به پزشک خود مراجعه کرده و بررسی کنید که کدام قسمت از سیستم تعادل به طور عادی کار نمیکند. اگر به نظر برسد که علائم شما توسط اندام تعادل شما ایجاد میشود، ممکن است پزشک به شما بگوید که سرگیجه یا عدم تعادل دهلیزی دارید. این حالت میتواند در اثر یک عفونت ویروسی خفیف یا عفونت گوش ایجاد شود یا گاهی اوقات فقط در اندام تعادل بروز کند. گاهی اوقات پزشک نمیتواند دلیل سرگیجه را کشف کند، اما بازآموزی تعادل میتواند به سرعت بهبودی کمک کند حتی وقتی علت سرگیجه مشخص نیست.
اگر سیستم تعادل شما به طور عادی کار نمیکند ممکن است هر زمان که حرکات سریع یا غیرمعمول انجام میدهید، مانند سر بلند کردن یا نگاه کردن به پشت سرتان، احساس گیجی داشته باشید. همچنین ممکن است هنگام جابجایی دچار سرگیجه شوید (به عنوان مثال در اتومبیل یا بالابر)، یا در موقعیتی هستید که چراغ های متحرک، اشیا یا افراد زیادی (مثلاً در ترافیک شلوغ) وجود دارند.
اگر سیستم تعادل شما به طور عادی کار نمیکند، به ندرت ممکن است که این امر به دلیل یک بیماری خطرناک پزشکی باشد. گرچه سرگیجه معمولاً نشانه یک بیماری خطرناک نیست اما بسیار ناخوشایند و ترسناک است و میتواند علائم دیگر مانند حالت تهوع، خستگی و مشکل در تمرکز ایجاد کند. غالباً افرادی که سرگیجه دارند از فعالیت بدنی و حرکات سریع خودداری میکنند و این امر میتواند منجر به سایر مشکلات سلامتی مانند سفتی گردن و سردرد و مشکلات جسمی مرتبط شود. به دلیل سرگیجه، گاهی اوقات افراد حتی از انجام فعالیتهای حیاتی مانند کار، مسافرت یا بیرون رفتن به تنهایی اجتناب میکنند. شما باید با افزایش سن تعادل خوبی داشته باشید تا خطر سقوط و صدمه زدن به خود را کاهش دهید. بنابراین گرچه سرگیجه معمولاً به دلیل بیماری جدی نیست، اما بازهم تسریع در بهبودی از آن مهم است.
خبر بد این است که برای درمان سرگیجه هیچ دارویی وجود ندارد که با استفاده از آن، سیستم تعادل به طور عادی کار کند. ممکن است پزشک بتواند برای کاهش سرگیجه و حالت تهوع قرصهایی به شما بدهد اما این داروها مشکلی را دوا نمیکنند. اگر فعالیتهای عادی خود را ادامه دهید گاهی سرگیجه در طی یک یا دو ماه برطرف میشود (به بخش بعدی مراجعه کنید). اگر این اتفاق نیفتاده باشد، خبر خوب این است که میتوانید با استفاده از تمرینات این مطلب، سرعت این روند بهبود طبیعی را تسریع کنید .
درمان سرگیجه دقیقاً مثل سفر دریایی است. در ابتدا، حضور در دریا افراد را ناپایدار و بیمار میکند اما اگر در دریا بمانید به تدریج مغز یاد میگیرد که با سیگنالهای تعادل جدید چشم، بدن و اندام های تعادل کنار بیاید و بیماری از بین می رود. به همین ترتیب، مغز میتواند به تدریج بر روی گیجی و عدم تعادل غلبه کند و این به دلیل تغییر در نحوه عملکرد سیستم تعادل در پی آسیب یا بیماری است. اما سیستم شما فقط میتواند یاد بگیرد که با سیگنالهای تعادل جدید کنار بیاید، اگر فعالیت هایی را که باعث سرگیجه میشوند تمرین کنید. تمرینات بازآموزی تعادل، کلیه تعادل مورد نیاز به سیستم تعادل شما را می دهد تا در زمان و مکان های مختلف دارای مشکل نشده و خطری برایتان پیش نیاید.
در مطالعات علمی ، 75٪ -80٪ (4 نفر از هر 5 نفر) که این تمرینات را آموخته بودند، در طی چند ماه احساس بهتری داشتند. یک گروه مقایسه ای از افرادی که این تمرینات به آنها آموزش داده نشده است، هیچگونه بهبودی در سرگیجه آنها مشاهده نشده است.
برای اینکه بفهمید این تمرینات برای شما مناسب هستند یا خیر، به سادگی برخی تمرینات ادامه متن را امتحان کنید. اگر حتی انجام آنها با سرعت بالا برایتان سرگیجه ایجاد نکند، در این صورت کمکی به شما نخواهند کرد. اگر آنها شما را گیج می کنند، این نشانه آن است که سیستم تعادل شما به این فعالیت ها و تمرین نیاز دارد. تا زمانی که سیستم شما یاد نگیرد با این حرکات کنار بیاید، هر زمان که مجبور شوید این حرکات را به عنوان بخشی از فعالیت های عادی روزمره خود انجام دهید، احساس گیجی خواهید داشت.
این تمرینات بر اساس حرکات طبیعی سر است که باید بتوانید در طول زندگی روزمره انجام دهید و بنابراین کاملاً ایمن خواهند بود مگر اینکه به شما گفته شود باید از این حرکات سر خودداری کنید. اگر هنگام شروع تمرینات کمی سرگیجه بیشتری پیدا کنید، این فقط به معنای کارکردن آنهاست. آنها نمیتوانند به سیستم تعادل آسیب برسانند اما ممکن است در ابتدا بخواهید آنها را با سرعت کمتری تمرین کنید. اگر گردن شما سفت است، برای شروع باید حرکات را به آرامی انجام دهید اما تمرینات باید به تدریج به کاهش سفتی گردن کمک کنند. اگر به نظر میرسد این تمرینات علائم ذکر شده در زیر را به همراه داشته باشد (که بعید به نظر میرسد) یا اگر این علائم را قبلاً داشته اید، نباید این تمرینات را ادامه دهید تا زمانی که پزشک تشخیص دهد انجام آنها برای شما ایمن است.
اگر به نظر برسد انجام این تمرینات باعث ایجاد هر یک از این علائم میشود، از انجام تمرینات خودداری کنید: درد تیز، شدید یا طولانی مدت در گردن، سر یا گوش شما. احساس پری در گوش؛ ناشنوایی یا سر و صدا در گوش؛ غش کردن با از دست دادن هوشیاری یا سیاه شدن دید؛ دید دوتایی؛ بی حسی، ضعف یا گزگز در بازوها و پاها.
سبک زندگی هر فرد متفاوت است و حرکات مختلف باعث ایجاد سرگیجه در افراد مختلف میشود. این مطلب، نحوه طراحی یک برنامه تمرینی متناسب با شما را نشان می دهد.
برای تعیین اینکه کدام تمرینات را برای هفته آینده انجام دهید، از نمرات موجود در برگه تمرینات خود استفاده کنید:
این تمرینات درمان سرگیجه صورت بروز سرگیجه، به نفس کشیدن آرام کمک میکند (بیش از یک تنفس در هر چهار تا شش ثانیه نباید باشد). برای شل شدن قبل از شروع، شانه های خود را به آرامی جمع کرده و چند بار به صورت حلقه ای بچرخانید.
علاوه بر این تمرینات اساسی، شما باید برخی از تمرینات خاص و فعالیت های عمومی را انتخاب کنید.
برنامه ورزشی را متناسب با مرحله بهبودی خود تغییر دهید.
هنگامی که برای اولین بار شروع به انجام تمرینات درمان سرگیجه میکنید، کمی گیج میشوید. اگر سرگیجه شروع به تداخل در فعالیتهای روزمره شما میکند، برای درمان سرگیجه در ابتدا تمرینات را کمی آهسته تر انجام دهید اما آنها را کنار نگذارید (فقط با تمرین منظم است که سیستم تعادل شما میتواند بهبود یابد).
بیشتر مردم در ابتدا روزهای خوب و بدی دارند. کاملاً طبیعی است که متوجه شوید سرگیجه برای زمانی که خسته اید یا استرس دارید یا سرماخوردگی یا آنفولانزا دارید، بدتر میشود. اما بعد از چند هفته تمرین منظم روزانه متوجه خواهید شد که این تمرینات باعث میشوند سرگیجه کمتری ایجاد کنید. سپس باید به تدریج تمرینات را با سرعت بیشتری انجام دهید تا زمانی که بتوانید آنها را با سرعت کامل اجرا کنید.
پس از مدتی برخی از تمرینات دیگر سرگیجه شما را ایجاد نمیکنند و دیگر نیازی به تمرین آنها نخواهید داشت. شما باید بررسی کنید که کدام تمرینات را باید در ابتدای هر هفته انجام دهید. اگر برای هر یک از تمرینات نمره 0 بدست آورید (یا اگر چندین هفته فقط 1 امتیاز کسب کنید) ، باید این تمرین را به شرح زیر دشوار کنید.
فعالیت بدنی به عنوان بخشی از زندگی روزمره شما نیز به بازیابی سیستم تعادل کمک میکند. تمرین هر فعالیتی که ممکن است به دلیل سرگیجه رها کرده باشید بسیار مهم است. نکات مربوط به انتخاب فعالیت بدنی را در زیر بخوانید و سپس فعالیتی را که هر هفته تمرین می کنید در صفحه تمرین یادداشت کنید.
گرفتن یک توپ با حرکات سریع چشم، سر و بدن تمرینات بسیار خوبی در سیستم تعادل شما ایجاد میکند. یک توپ نرم بردارید و تمرین کنید. آن را بالای سر خود بیندازید و سپس آن را بگیرید. مانند تمریناتپایه درمان سرگیجه ، می توانید این کار را هنگام نشستن، سپس ایستادن و در آخر هنگام راه رفتن انجام دهید.
اگر تعادل ضعیفی دارید، پنج تا ده دقیقه راه رفتن در روز به سادگی به بهبود آن کمک میکند. اگر در راه رفتن روی یک سطح صاف مشکلی ندارید، ممکن است هنوز لازم باشد که روی زمین ناهموار، یا از دامنه ها یا پله ها بالا و پایین بروید.
اگر قدم زدن در اطراف یک مرکز شلوغ شهر باعث سرگیجه شما میشود، پس به صورت تدریجی تمرین کنید. می توانید هفته اول با پایین رفتن به انتهای خیابان و بازگشت خود شروع کنید. هفته بعد، به نزدیکترین جاده پرتردد پیاده بروید و ترافیک متحرک را تماشا کنید تا اینکه سرگیجه ایجاد کند. هفته بعد در امتداد جاده شلوغ تا نزدیکترین مغازه و برگشت قدم بزنید (تا اینکه سرانجام آماده تمرین در یک مکان پرجمعیت و ترافیک شوید).
اگر سرگیجه تقریباً بهتر شود، ورزش، رقص یا تمرینات (به عنوان مثال یوگا یا تناسب اندام) میتواند به شما کمک کند تا تعادل سیستم به حالت عادی برگردد.
ممکن است متوجه شده باشید که هنگام مسافرت با اتومبیل، اتوبوس، قطار یا قایق، یا در بالابر یا پله برقی دچار سرگیجه می شوید. تنها راه کنار آمدن از این سرگیجه تمرین است! با تمرین هرچه بیشتر سفرهای کوتاه شروع کنید به عنوان مثال مسافرت یک یا دو ایستگاه در اتوبوس، یا یک سفر کوتاه اتومبیل. به تدریج سفرهای طولانیتر را تمرین کنید زیرا سرگیجه شما کمتر میشود.
از آنجا که حرکات مختلف، افراد مختلف را دچار سرگیجه میکند ممکن است برخی فعالیت ها وجود داشته باشد که از قبل می دانید باعث سرگیجه شما میشود. اگر چنین است آنها را به عنوان تمرینات ویژه در صفحه تمرین یادداشت کنید و روزانه تمرین کنید.
تمرینات ویژه ای که در زیر ذکر شده است میتواند به مشکل خاصی که در لیست ذکر شده کمک کند.
اگر در راه رفتن در یک خط مستقیم مشکل دارید یا تمایل به از دست دادن تعادل و سقوط دارید، به تمرین اضافی با تعادل نیاز دارید. هنگامی که می توانید تمرینات اساسی را هنگام راه رفتن انجام دهید، انجام آنها هنگام ایستادن روی یک پا مفید خواهد بود (کنار مبل یا تخت بایستید، بنابراین اگر شروع به سقوط کردید چیزی نرم دارید که به آن تکیه دهید!) همچنین می توانید ایستادن آنها را با حالت چسباندن پنجه یک پا به پاشنه دیگری تمرین کنید (این تمرین بسیار دشوار است).
این یک مشکل بسیار رایج است که از شناور شدن ذرات کمی در قسمت اشتباه ارگان تعادل ناشی میشود. برای اینکه دوباره ذرات را شناور کنید، پاها را به سمت پایین آویزان کنید و روی لبه تخت بنشینید. به پهلویی که باعث سرگیجه میشود به سریع ترین حالت دراز بکشید. 30 ثانیه صبر کنید سپس سریع بنشینید و 30 ثانیه در این حالت قرار بگیرید. حالا این کار را در سمت دیگر تکرار کنید. اگر این ورزش را هر روز 10 بار انجام دهید، ابتدا بسیار گیج خواهید شد اما سرگیجه باید طی چند هفته برطرف شود.
اگر متوجه شدید که نگاه کردن به بالا یا پایین یا پشت سر شما را گیج میکند، روی صندلی بنشینید و به تماشا و لمس مکان های روی زمین، بالای خود و پشت سر خود بپردازید. (اگر این تمرینات در شما احساس ضعف ایجاد میکند یا انگار می خواهید از هوش بروید این تمرین را انجام ندهید).
ممکن است متوجه شوید که از نظر بینایی گیج شده اید (به عنوان مثال هنگام تماشای چیزهای راه راه یا پیمایش در صفحه های رایانه، تماشای فیلم، یا تماشای ترافیک یا چراغ های در حال حرکت). اگر چنین است پس یک ورق کاغذ راه راه روشن را به دیواره نزدیک خود بچسبانید و تمرینات لرزش، اشاره، لرزش/ خیره شدن و سر تکان دادن/ خیره شدن را رو به روی این ورق کاغذ (نشسته و سپس ایستاده) انجام دهید. هر زمان که ممکن است، باید وضعیت واقعی زندگی را که باعث سرگیجه شما میشود نیز تمرین کنید (به عنوان مثال عمداً به حرکت ترافیک یا پیمایش در صفحه کامپیوتر خیره شوید).
در مرکز سرگیجه آوای امید برای درمان سرگیجه درمان های مختلفی زیر نظر متخصص شنوایی و تعادل دارای مدرک دکترای تخصصی برای شما ارایه خواهد شد
شماره تماس جهت هماهنگی برای دریافت مشاوره و تنظیم زمان:
02144005315
09194707047