سرگیجه چیست و شایعترین دلایل سرگیجه

سرگیجه چیست و شایعترین دلایل سرگیجه کدامند؟ سرگیجه نوعی از احساس عدم تعادل است. سرگیجه بیشتر از اینکه خود یک بیماری باشد علامت وجود یک بیماری در بدن است .افرادی که در اصطلاح سرگیجه دارند به نوعی احساس می کنند که زمین در اطراف آن ها در حال حرکت است. احساس  سرگیجه و عدم تعادل انواع دیگر نیز دارد مثلا احساس تلو تلو خوردن ، منگی ، احساس کشیده شدن از عقب از اونواع آن می باشند.

این احساسات  چرخش و عدم تعادل ممکن است بسیار شدید باشد به طوری که زندگی فرد را مختل کند و فرد توانایی انجام کارهای روزمره را نداشته باشد.

حملات سرگیجه ممکن است ناگهانی باشند و تنها چند ثانیه طول بکشند و یا ممتد باشد و چندین روز طول بکشد.

سایر علائم همراه سرگیجه چیست؟

• عدم تعادل که ایستادن و راه رفتن را می تواند مختل کند
• احساس بی حالی و کسالت
• گیجی و منگی

سرگیجه اغلب به دلیل مشکلات گوش داخلی ایجاد می شود

سرگیجه و برخی از عوامل ایجاد سرگیجه:

علت سرگیجه معمولا به وجود مشکل در سیستم تعادلی در گوش داخلی مربوط می شود اما گاهی به دلیل مشکلات مغزی نیز ممکن است رخ دهد بنابراین افتراق علت سرگیجه با انجام تست های سرگیجه مهم و ضروری است.

در ادامه لیستی از شایعترین عوامل ایجاد سرگیجه آورده شده است:

BPPV سرگیجه وضعیتی خوش خیم :

این بیماری زمانی رخ می دهد که ذرات  کریستالی بسیار کوچک کلسیم در مکانی اشتباه در مجاری نیمدایره گوش داخلی ریخته شوند. در این حالت گوش داخلی سیگنالهای اشتباهی به مغز در مورد  حرکت سر و بدن نسبت به جاذبه ارسال می کند که این باعث اختلال درحفظ تعادل و بروز حس سرگیجه با چرخش سر می شود.

دلایل اصلی رخداد BPPV هنوز شناخته شده نیست گاهی بی دلیل رخ می دهد ولی این اختلال با افزایش سن بیشتر رخ می دهد در برخی موارد سابقه ضربه به سر ملایم نیز دیده می شود. 

بیماری منیر:

این اختلال گوش داخلی به ساختن مایع و تغییر فشار مایع گوش داخلی مرتبط است. این تغییرات فشار مایع گوش داخلی باعث ایجاد دوره های از سرگیجه می شود که با وزوز( احساس صدا در گوش) و کم شنوایی همراه است.

نوریت وستیبولار یا لابیرنتیت:

این اختلال معمولا به دلیل عفونت ویروسی گوش داخلی رخ می دهد. عفونت ایجاد التهاب در اطراف عصب گوش داخلی می کند . سلامت این عصب برای حفظ تعادل فرد بسیار مهم است و در صورت بروز لابیرنتیت  وزوز گوش و کم شنوایی نیز وجود دارد.

سایر دلایل بروز سرگیجه با شیوع کمتر شامل:

• آسیب های سر و گردن
• مشکلات مغزی مانند سکته و تومور
• مصرف داروهایی که باعث آسیب به گوش می شود
• سردردهای میگرنی

علایم سرگیجه های گوش:

در این نوع سرگیجه ها  شروع سرگیجه با تغییر در موقعیت سر تحریک می شود.

افرادی که احساس سرگیجه دارند آن را به صورت حس های زیر بیان می کنند:

• احساس چرخش
• خم شدن
• عدم تعادل
• کشیده شدن به یک سمت

علایم دیگر که می تواند همراه با سرگیجه باشد شامل:

• احساس تهوع
• استفراغ
• حرکات غیر طبیعی یا پریدن چشم
• سردرد
• عرق کردن
• زنگ زدن یا غرش گوش ها ( تینیتوس )
• کم شنوایی تمام علایم ممکن است مدت زمان طولانی باقی بمانند و یا تنها چند دقیقه وجود داشته باشند

درمان سرگیجه چیست :

درمان سرگیجه به این بستگی دارد که چه چیزی علت ایجاد شدن آن است. در بسیاری از موارد سرگیجه بدون هیچ درمان خاصی از بین می رود. این به این دلیل است که مغز می تواند تا حدودی خودش را با تغییرات رخ داده در گوش داخلی منطبق کرده و با تکیه بر سایر مکانیسم های حفظ تعادل، تعادل بدن را حفظ کند.

در صورت بروز سرگیجه منتظر نمانید تا خود سرگیجه خود به خود درمان شود زیرا سرگیجه ممکن است ناشی از بیماری های خطرناک و پیشرونده باشد . بنابراین در صورت بروز سرگیجه ابتدا برای تشخیص علت مراجعه کنید و در صورتیکه اطمینان حاصل کردید که سرگیجه جزو دسته سرگیجه های بی خطر است می توانید برای بهبود آن صبر کنید.

در برخی از موارد که دوره های سرگیجه مکرر تکرار می شوند ممکن است زندگی فردی و اجتماعی فرد را مختل کنند در این شرایط درمان های توانبخشی دهلیزی توصیه می شود.

در درمان سرگیجه اولین گام، تشخیص علت اصلی  رخداد سرگیجه با استفاده از ابزارهای تشخیصی سرگیجه در کلینیک های تشخیص سرگیجه است. بعد ازشناسایی منشا دقیق رخداد سرگیجه در گوش داخلی متناسب با ان درمان شروع می شود. درمانها می تواند شامل

توانبخشی دهلیزی:

این نوعی از درمان فیزیکی است که هدف ان کمک به تقویت سیستم دهلیزی فرد است. وظیفه سیستم دهلیزی انتقال سیگنالها به مغز در مورد حرکات سر و گردن نسبت به جاذبه است. در صورتیکه فرد دوره های مکرر سرگیجه داشته باشد این نوع از درمان پیشنهاد می شود.

مانورهای مخصوص سرگیجه چیست:

این درمان که برای BPPV کاربرد دارد شامل انجام یک سری از حرکات خاص سر و تنه برای درمان BPPV است.این حرکات برای جابه جایی کلسیمی که از مجاری نیمدایره بیرون ریخته شده اند طراحی شده است. در حین انجام این مانورها احساس سرگیجه به فرد دست خواهد داد که با پایان آن پایان می یابد.

این مانورها تنها می بایست توسط متخصص شنوایی شناس و یا متخصص گوش و حلق و بینی انجام گیرد. این مانورها بی ضرر و اغلب بسیار کارآمد هستند.

درمان های دارویی سرگیجه چیست:

در برخی از موارد،درمان دارویی ممن است برای بهبود علایمی مانند تهوع یا بیماری سفر که همراه با سرگیجه هستنداستفاده شود .

اگر سرگیجه بر اثر عفونت و التهاب ایجاد شده باشد انتی بیوتیک ها یا درمان های استروئیدی می توانند التهاب و عفونت را کاهش دهند.

برای بیماری منیر داروهای دیورتیک برای کاهش فشار مایع گوش داخلی ممکن است تجویز شود.

درمان جراحی:

در موارد کمی ممکن است برای درمان سرگیجه نیاز به جراحی باشد.

اگر سرگیجه با علل جدی تری ایجاد شده باشد مانند تومور ها یا آسیب به مغز و یا گردن در این صورت درمان جراحی می تواند تنها راهکار ممکن باشد.

خود مراقبتی از سرگیجه:

بسته به عامل ایجاد سرگیجه کارهایی هست که شما می توانید خودتان برای بهبود سرگیجه انجام دهید. این تمرینات و کارها را در جلسه ای که به متخصص سرگیجه برای یافتن علت سرگیجه مراجعه می کنید می توانید دریافت کنید:

تمرینات ساده برای بهبود علائم

برای خوابیدن دو بالشت را زیر سر خود قرار دهید

در هنگام بلند شدن از رختخواب آرام بلند شوید چند دقیقه روی به تخت بنشینید . بعد به آرامی بایستید

تا قبل از بهبودی از خم شدن برای برداشتن اشیا از زمین خودداری کنید

تا قبل از مراجعه به پزشک سر را با احتیاط حرکت دهید و در هنگام راه رفتن از کنار دیوار عبور کنید یا به عصا تکیه دهید.

تمرینات توانبخشی را از متخصص دریافت کنید و روزانه انجام دهید.

ترس از ارتفاع:

گاهی افراد به جایوازه ترس از ارتفاع از وازه سرگیجه استفاده می کنند . این دو با یکدیگر متفاوت هستند و نباید به جای یکدیگر به کار روند. ترس از ارتفاع نوعی فوبیا است و ارتباطی به مشکلات گوشی و یا مغزی ایجاد کننده سرگیجه ندارد.